بخش چهارم
در ادامه کتاب شناسی تعزیه، این یادداشت به مقاله‌شناسی تعزیه می‌پردازد و تلاش دارد مقالاتی که در باب تعزیه تاکنون نگاشته شده‌اند را در سه حوزه‌ی پایا‌نامه‌ها، سمینارها و مجلات تخصصی دسته‌بندی و ارائه نماید.
الف. پایان‌نامه
1. دانشکده‌ی هنر دانشگاه تربیت مدرس
1. نمادشناسی تصویری عاشورا/ بهرامی، رحمان؛ به راهنمایی: ابوتراب احمدپناه؛ استاد مشاور: محمد خزائی/ کارشناسی ارشد 1384
2. نشانه‌شناسی در تعزیه/ پازوکی، شهاب؛ به راهنمایی: سید مصطفی مختاباد؛ استاد مشاور: سید حبیب‌الله لزگی/ کارشناسی ارشد 1385.
3. تاثیر ادبیات مکتوب ایرانی بر تعزیه,/ ناصربخت، محمدحسین؛ به راهنمایی: محمود طاووسی؛ استاد مشاور: محمود عزیزی، حبیب الله لزگی/ دکتری 1385.
4. فضا در نمایشهای سنتی ایران (تخت حوضی و تعزیه)/ منظوفی‌نیا، احمد؛ به راهنمایی: سعید کشن‌فلاح؛ استاد مشاور: محمدرضا خاکی/ کارشناسی ارشد 1382.
5. قراردادهای تئاتری در نمایشهای سنتی ایران (با تاکید بر تعزیه و روحوضی)/ حامدسقایان، مهدی؛ به راهنمائی: فرهاد ناظرزاده‌کرمانی/ کارشناسی ارشد1377.
6. نمایش آیینی و مروری بر نمونه‌های آن/ دژاکام، ابوالفضل؛ به راهنمایی: فرهاد ناظرزاده‌کرمانی، سعید کشن‌فلاح/ کارشناسی‌ارشد1374
7. نقش روایتگری در نمایشهای ایرانی/ کاکاسلطانی، حمید؛ به راهنمائی: محمدرضا خاکی/ کارشناسی ارشد 1379.
8. بررسی بازتاب تکنیکهای شبیهخوانی در تئاتر امروز ایران/ دشتی خویدکی، علی اصغر
9. جایگاه هنر ارتباط تصویر در تعزیه (رنگ و فضاسازی در اجرای تعزیه)/ جازمی، محمدحسن
2. دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران
1. موسیقی درتعزیه/ پورقربان، دینا/ کارشناسی ارشد 1375
2. تطبیق تاریخ و تعزیه/ ساختمانیان، حسین/ کارشناسی 1373
3. تعزیه سیار در اراک/ مهدی نیا، علیرضا/ کارشناسی 1373
4. اصول وتکنیک های تعزیه وبازیگری تعزیه/ ذوالفقاری، فرشید/ کارشناسی1374
5. وجوه تشابه برخی ازشخصیتهای شاهنامه و تعزیه درتابلوهای نقاشی قهوه خانه ای باتوجه خاص به روانشناسی رنگ/ مهری، غلامرضا/ کارشناسی1380
6. شناخت صور کارگردانی در نمایش های آیین مذهبی ایران (با توجه خالص به تعزیه و نقش معین البکاء)/ عشقی قوچانی، همایون/ کارشناسی1376
7. عزاداری و تعزیه در قم با توجه به جنبه های نمایشی/ نائینی زاده لباف، اصغر/ کارشناسی1372
8. واقعیات و حقیقت واقعه ها در متون تعزیه/ نیک پایان، مرتضی/ کارشناسی1370
9. در جستجوی معنا پژوهش نشانه شناسی د رنمایش تعزیه/ کرمی بروجنی، حمید/ کارشناسی ارشد1377
10. پژوهشی در تعزیه مازندران/ محمدی امیرکلایی، علی مراد/ کارشناسی1383
11. بازیگری به شیوه‌ی نمایش شرق با تاکید « اپرای پکن، کابوکی و تعزیه»/ میرقراچولو، علی/ کارشناسی1383
3. دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر
1. بررسی نشانه‌شناسی موسیقی ایرانی در نمایش تعزیه/ رشیدی، صادق/ کارشناسی ارشد کارگردانی 1388
2. از آیین به اجرا- از اجرا به آیین مطالعه تئاتر ایرانی(تعزیه) با تاکید بر اجرا/ افشار، حمیدرضا/ دکترای پژوهش هنر 1387
3. بررسی موسیقی تعزیه در روستای دستگرد اصفهان و مقایسه آن با ردیف موسیقی ایرانی/ وطنی، محمد/ کارشناسی موسیقی 1383
4. تجلی تعزیه در عکس/ زینال‌زاده، یوسف/ کارشناسی ارشد عکاسی 1381
5. اصول و قواعد بازیگری(نقش‌پوشی) در شبیهخوانی و روش سنتی تربیت شبیه‌خوان/ ناصربخت، محمدحسین/ کارشناسی ارشد پژوهش هنر 1377
6. نمایشهای آیینی در کاشمر(باتوجه خاص به تعزیه)/ یغمایی، جلیل/ کارشناسی ادبیات نمایشی 1376
7. ساختارشناسی نمایش ایرانی/ یاری، منوچهر/ کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی 1376
8. مطالعه و شناخت و تهیه مرمت و طرح احیا: بنای تاریخی تکیه بیگلربیگی کرمانشاه/ احمدی، محمد/ کارشناسی ارشد مرمت آثار و بناهای تاریخی 1375
9. نقش لباس در نمایش مصیبت(تعزیه)/ بابایی، سعید/ کارشناسی دکورسازی و صحنه‌آرایی 1365
10. پوشاک نمایشی یونان- رم قرون وسطی . تعزیه در ایران/ سلمانزاده، مهناز/ کارشناسی دکورسازی و صحنه‌آرایی 1352
11. تعزیه سیار در اراک/ اشرفی، هادی/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1357
12. تعزیه(نمایش بومی پیشرو ایران)/ حاتمی، چراغعلی/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1365
13. تعزیه زبان ترکی/ قاسملو، بهرام/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1355
14. مقایسه دو نمایشنامه مذهبی و یک فرس قرون وسطایی با دو تعزیه و یک تقلید ایرانی/ شاپور، شعله/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1355
15. تعزیه/ وکیلی سرفروزانی، هوشنگ/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1351
16. تعزیه/ الهیاری، فریدخت- شهامقدار، فرنوش/ کارشناسی گرافیک 1366
17. تعزیه یا شبیهخوانی/ زهره‌ای، منصور/ کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی1359
18. نقش موسیقی ایران در تعزیه/ شایسته، خسرو/ کارشناسی هنرپیشگی و کارگردانی 1355
19. پژوهشی در قلمرو موسیقی تعزیه/ ملک‌مطیعی، کتایون/ کارشناسی موسیقی 1377
4. دانشکده‌ی هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران
1. اس‍ت‍ی‍ل‍ی‍زاسیون در تئاتر (مقایسه ش‍ی‍وه‌پ‍ردازی در تئاتر غ‍رب‍ی و نمایش تعزیه ایرانی)/ ک‍اظم استاد راهنما محمدرضا خاکی/ استاد مشاور خسرو بامداد/ ۱۳۷۸
2. بررسی نسخه روز عاشورای میر‌انجم و اجرای تعزیه روز عاشورای میر‌انجم/ سعید آهنگران‌مقدم/ استاد راهنما امیرکاوس بالازاده/ استاد مشاور خسرو بامداد/ (کارشناسی ارشد): نمایش-کارگردانی/ ۱۳۸۴
3. بررسی تطبیقی تأثیر دین در نمایش شرق و غرب/ حسین فدای‌حسین؛ استاد راهنما مجید سرسنگی؛ استاد مشاور سعید شاپوری/ (کارشناسی ارشد): ادبیات نمایشی/ ۱۳۸۵
4. بررسی تطبیقی عنصر کارگردانی در نمایش تعزیه ایرانی و تئاتر مدرن/ علیرضا میرشکاری؛ استاد راهنما احمد جولایی؛ استاد مشاور جابر عناصری/ پایان نامه(کارشناسی ارشد): نمایش ۱۳۸۵
5. پژوهشی از دیدگاه هنر در قلمرو آئ‍ی‍ن‌ه‍ای سوگواری و شبیهخوانی کرمانشاه/ استاد راهنما جابر عناصری، استاد مشاور حسین جعفری/ ۱۳۷۸
6. تأثیر زردشت و اوستا بر ادبیات نمایشی/ حجت کاغذچی؛ استاد راهنما امیرکاوس بالازاده؛ استاد مشاور کتایون فیضمرندی/ (کارشناسی ارشد): نمایش، ادبیات نمایشی/ ۱۳۸۵
7. تجلی عاشورا در هنر ایران (بررسی نمادهای عاشورایی)/ فرحناز علی‌پور؛ استاد راهنما امیراشرف آریان‌پور؛ استاد مشاور غلامعلی حاتم/ (کارشناسی ارشد): پژوهش هنر/ ۱۳۸۵
8. چ‍گ‍ون‍گ‍ی راه‍ی‍اب‍ی زن‍ان در تعزیه ب‍وش‍ه‍ر/ منصور لاوری م‍ن‍ف‍رد؛ استاد راهنما احمد جولایی؛ استاد مشاور م‍ه‍رداد رای‍ان‍ی م‍خ‍ص‍وص/ ۱۳۸۳
9. رویکردی بر هستی‌شناسی تعزیه‌های غیرعاشورایی (شادی‌آور)/ غلامرضا کارگرشورکی؛ استاد راهنما مصطفی مختاباد؛ استاد مشاور غلامعلی حاتم/ (کارشناسی‌ارشد): پژوهش هنر/ ۱۳۸۶
10. ریشه‌های آئینی نمایش در ایران/ حسین خدادی؛ استاد راهنما ابوالفضل (امیر) دژاکام؛ استاد مشاور محمود عزیزی/ (کارشناسی ارشد): نمایش، کارگردانی / ۱۳۸۵
11. زیبایی شناسی در تعزیه/ شهربانو میرسلطانی؛ استاد راهنما ابوالفضل دژاکام؛ استاد مشاور سیمین امیریان/ (کارشناسی ارشد): نمایش، کارگردانی / ۱۳۸1
12. ساختارشناسی متون تعزیه: تعزیه به زندان افتادن حضرت یوسف/ پریوش هومن؛ استاد راهنما امیر دژاکام؛ استاد مشاور سعید شاپوری/ (کارشناسی ارشد): ادبیات نمایشی/ ۱۳۸۴
13. سوگ‌های ایرانی٬ اسلامی/ نرجس رفیعی‌جو؛ استاد راهنما بهرام کلهرنیا؛ استاد مشاور محمدرضا ریاضی/ (کارشناسی ارشد): تصویرسازی / ۱۳۸۱
14. سیر تحول نمایش و تئاتر در اراک/ سحر آقا‌صفری؛استاد راهنما امیر‌کاووس بالازاده؛استاد مشاور غلامعلی حاتم/ (کارشناسی ارشد): پژوهش هنر/ تهران، ۱۳۸۶
15. ش‍ب‍اه‍ت‌ه‍ای تئاتر روای‍ی (ح‍م‍اس‍ی) ب‍رش‍ت با نمایشهای ایرانی (ن‍ق‍ال‍ی و تعزیه) ه‍ای‍ده ع‍ب‍دال‍ه‍ی ن‍م‍ی‍ن‍ی/ استاد راهنما امیراشرف آری‍ان‌پ‍وراس‍ت‍اد مشاور کتایون فیضمرندی/ تهران۱۳۷۹
16. کاربست تخیل و توهم در تعزیه/ محمدرضا میر‌حسینی؛ استاد راهنما قطب‌الدین صادقی؛ استاد مشاور مسعود دلخواه/ پایان نامه(کارشناسی ارشد): نمایش/ تهران، ۱۳۸۴.
17. م‍ش‍اب‍ه‍ت ن‍گ‍اره‌ه‍ای شاهنامه داوری با خ‍ی‍ال‍ی س‍ازی ت‍غ‍زی‍ه/ م‍ه‍رن‍وش ع‍س‍گ‍ری طاری؛ استاد راهنما جابر عناصری؛ استاد مشاور رام‍ی‍ن مهدی ن‍ژاد/ تهران۱۳۸۳
18. م‍ن‍اس‍ب‍ات و قواعد رای‍ج در نمایشهای سنتی با ن‍گ‍اه خاص به تعزیه و س‍ی‍اه بازی/امیر دژاکام استاد راهنما احمد دام‍ود/ تهران۱۳۷۸
19. نشانه‌شناسی در نمایشهای ایرانی/ پیمان گلزاری؛ استاد راهنما قطب‌الدین صادقی؛ استاد مشاور فردوس حاجیان/ (کارشناسی ارشد): نمایش، کارگردانی/ تهران، ۱۳۸۴
5. سایر دانشگاه‌ها
1. تحلیل گفتمانی متن نوشتاری تعزیه در مقایسه با اجرا بررسی موردی: نسخه شهادت امام حسین(ع),/ محجوب زیرک؛ به راهنمایی: فرهاد ساسانی؛ استاد مشاور: فرزان سجودی/ (کارشناسی ارشد)-دانشگاه الزهراء.دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ، 1386.
2. پژوهشی در قلمرو مراسم آیینی محرم و نقش تعزیه در شهرستان آران,/ حسین توکلی مقدم؛ به راهنمایی: جابر عناصری؛ استاد مشاور: محمد مددپور/ (کارشناسی ارشد)/ دانشگاه شاهد، دانشکده هنر، 1382.
3. تاریخ و جنبه ادبی تعزیه,/ پیتر چکوفسکی/ (دکترا)/ دانشگاه تهران 1347
ب. سمینارها
1. همایش بین‌المللی تعزیه
همایش بین‌المللی تعزیه در حاشیه‌ی جشن هنر شیراز از 28 مرداد تا 2 شهریور 1355(1976) به مدیریت فرخ غفاری و دبیر علمی پیتر جی. چلکوفسکی برگزار گردید و حاصل آن در کتاب مجموعه مقالات تعزیه: آیین و نمایش در ایران بود که توسط چلکوفسکی در سال 1358 به انگلیسی منتشر و در سال 1367 توسط داوود حاتمی به فارسی برگردانده شد. بی‌شک این همایش از درجه‌ی علمی ممتازی در میان سایر سمینارها و همایش‌های تاکنون برگزار شده برخوردار است.
1. تعزیه: نمایش بومی پیشرو ایران/ پیتر جی. چلکوفسکی
2. تحلیلی از عروسی حضرت قاسم/ صادق همایونی
3. ابعاد فرهنگی قراردادهای نمایشی در تعزیه/ ویلیام ا. بیمن
4. جنبه‌های نشانه شناختی تعزیه/ آندرزیج ویرث
5. دگرگونی و تحول در ادبیات و موسیقی تعزیه/ عنایت‌الله شهیدی
6. تعزیه و هنرهای آن/ ساموئل پیترسون
7. تعزیه و آیین‌های سوگواری در ایران قبل از اسلام/ احسان یارشاطر
8. تعزیه و فلسفه ی آن/ مایل بکتاش
9. اقامه تعزیه: اطلاعاتی مقدماتی برای پژوهشی جامع/ ژان کالمار
10. ملاحظاتی چند در مقایسه بین مراسم تعزیه در ایران و نمایش آلام و مصایب مسیح در سده‌های میانه‌ی مسیحی درمغرب زمین/ انریکو فول‌کین‌یونی
11. تاثیر تئاتر اروپایی و نفوذ روشهای نمایشی آن د رتعزیه/ محمد جعفر محجوب
12. تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب/ پرویز ممنون
13. منابع ادبی تعزیه/ ال. پی. الول-ساتن
14. صورخیال قالبی در تعزیه/ ویلیلم ال. هنوی (پسر)
15. مرثیه‌سرایی در عهد قاجار/ زهرا اقبال (نامدار)
16. مرثیه در اشعار سندی/ آنه‌ماری شیمل
17. تعزیه‌داری در هند/ سید حسین‌علی جعفری
18. تشییع و مراسم عاشورا در لبنان/ میشل مزاوی
19. آیین‌های محرم در آناتولی ترکیه/ متین آند
20. کتابشناسی/ چلکوفسکی
2. سمینار پژوهشی تعزیه
سمینار پژوهشی تعزیه در بخش جنبی ی‍ازده‍م‍ی‍ن جشنواره س‍راس‍ری تئاتر ف‍ج‍ر سمینار پژوهشی تعزیه، ۱۷ ال‍ی ۲۲ بهمن ماه ۱۳۷۱ در تهران به دبیری علمی جابر عناصری برگزار گردید که مجموعه مقالات آن در کتاب شبیهخوانی، گ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه نمایشهای آیینی، مذهبی (مجموعه مقالات سمینار پژوهشی تعزیه) توسط انتشارات نمایش در سال 1372 به چاپ رسید. در این سمینار 15 مقاله اراده گشته است که متاسفانه همه‌ی مقالات چاپ شده در کتاب ارزش پژوهشی ندارند.
1. منشا تعزیه/ الهام رحیملی
2. تعزیه و مراسم عزاداری در عراق/ شهرستانی
3. تعزیه در میان مسلمانان شیعه/ چلکوفسکی
4. پیشینه و تاریخچه‌ی تعزیه در ایران/ جواد امینی
5. تعزیه و مراسم عزاداری در افغانستان/ حمید احمدی
6. بحر طویل خوانی؛ شیوه‌ای از پتواژگویی و منظومه‌خوانی نمایشی در قلمرو شبیهخوانی/ جابر عناصری
7. جایگاه زیباشناختی-تطبیقی تعزیه در تئاتر معاصر جهان/ مصطفی مختاباد
8. نقش لباس در تعزیه/ بهیه خوشنویسان
9. تعزیه، تراژدی در اسلام/ متین آند
از این مقالات پنج مقاله توسط جابر عناصری نوشته و یا ترجمه و تلخیص گشته است، و همچنین لازم به ذکر است که مقالات نویسندگان غیر ایرانی تلخیص و ترجمه‌ی آزاد شده است.
3. اولین سمینار بین‌المللی تئاتر آیینی- سنتی
اولین سمینار بین‌المللی تئاتر آیینی- سنتی در حاشیه‌ی سیزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر آیینی- سنتی در سال 1386 برگزرا گردید که ماحصل این سمینار در قالب کتابی با عنوان مجموعه مقالات آیینی سنتی/ به کوشش حمیدرضا اردلان در سال ۱۳۸۸چاپ و منتشر شده است.
4. دومین سمینار بین‌المللی تئاتر آیینی- سنتی
دومین سمینار بین المللی نمایش های آیینی و سنتی همزمان با چهاردهمین جشنواره بین المللی تئاتر آیینی- سنتی به دبیری حمیدرضا اردلان از 8 تا 10 مرداد 88 برگزرا گردید که از میان خیل عظیم مقالات ارائه شده تنها سه مقاله با موضوع تعزیه ارائه شده است.
1. ناشناخته های تعزیه سیار اراک/ سمیرا دانیال پیغمبر
2. معرفی و بررسی سه شیوه تعزیه سیار/ علی عزیزی
3. طریق ابکاء و تعزیه/ داود فتحعلی بیگی
5. سمینار بین‌المللی نمایش و دین
سمینار بین المللی نمایش و دین در تاریخ 16 و 17 دی‌ماه 1385 به دبیر علمی مجید سرسنگی برگزار گردیدکه تنها دو مقاله از مجموع مقالات منتخب با محوریت تعزیه ارائه شد.
1. بررسی تعزیه طبق مدل رویداد تئاتری/ فرح یگانه درباره
2. نخل، تعزیه، تاجه: مراسم تدفین یا تدفین مراسم/ پیتر چلکوفسکی
6. گردهمایی مکتب اصفهان
گردهمایی مکتب اصفهان از در تاریخ 19 تا 23 آذر 1385 در شهرهای تهران و اصفهان توسط فرهنگستان هنر برگزار گردید و در بخش نمایش تعداد 14 مقاله در باب تعزیه ارائه گشت که در کتاب مجموعه مقالات نمایش گردهمایی بین‌المللی مکتب اصفهان به کوشش عسگر بهرامی در سال ۱۳۸۶ توسط انتشارات فرهنگستان هنر چاپ شد.
1. بررسی اجمالی چند نشانه در علم تعزیه/ فرشید ابراهیمیان
2. رجوع پست متافیزیکی زمان در تعزیه‌ی ایران و قیاس آن با زمان کرنوسی طئاتر یونانی-ارستویی/ حمیدرضا اردلان
3. اجرای نمایشهای مدهبی ایران/ رحمت امینی
4. مکان تعزیه، مرکز عالم/ امیرکاوس بالازاده
5. نقش و کارکرد اجتماعی، فرهنگی و هنری تعزیه‌خوانی در جامعه سنتی ایران/ علی بلوکباشی
6. تعارض حوزه نظر و عمل در لعبت بازی/ حسن بیانلو
7. نظامهای روایتی در متون تعزیه/ نغمه ثمینی
8. ساختمایه‌ها و جانمایه‌های ادبی تعزیه/ اردشیر صالح‌پور
9. تطبیق موضوعی روضه‌الشهدا و برخی مجالس تعزیه/ داوود فتحعی بیگی
10. تعزیه و تئاتر معاصر/ پیام فروتن
11. بررسی مقایسه‌ای شبیه و شخصیت/ تاجبخش فنائیان
12. ظهور و بروز اندیشه و عناصر بنیادین هنر تعزیه در عصر صفوی/ سید مصصطفی مختاباد
13. واژگان شبیهخوانی/ رسول نظرزاده
14. نقش موسیقی در نمایش تعزیه/ صادق همایونی
ج.مقالات چاپ شده در مجلات
1. عناصر ماهنامه صحنه در تعزیه: جایگاه و معنی آن/ ماهنامه صحنه: آبان و آذر 1386- شماره 65 و 66/ مترجم: اسماعیلی، حسین
2. نقد کتاب: تعزیه در ایران/ کلک/ بهمن و اسفند 1369- شماره 11 و 12/ ناقد: جمال زاده، سید محمد علی
3. بررسی تطبیقی قهرمانان تعزیه و تراژدی/ پژوهش نامه دانشکده ادبیات و دانشگاه شهید بهشتی/ تابستان 1386- شماره 54/ نویسنده: احمدزاده، شیده
4. تعزیه ها و تعزیه نامه ها/ سوره/ دوره اول، اردیبهشت 1371- شماره 38
5. تئاتر: پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی/ فصلنامه هنر/ زمستان 1361- شماره 2/ نویسنده: آبادی، علی
6. ادبیات شعر تعزیه/ دانشکده ادبیات دانشگاه سمنان/ زمستان 1382- شماره 6/ نویسنده: آذر، اسماعیل
7. خوابی که تعبیری نداشت (نگاهی به کتاب طنز در ادبیات تعزیه)/ ماهنامه صحنه/ آذر و دی 1385- شماره 56/ ناقد: نجفیان، هومن
8. تعزیه در ایران/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ مهر و آبان 1379- شماره 25 و 26/ مصاحبه شونده: تقیان، لاله
9. فراز و فرود نمایش قدسیانه تعزیه در فرایند تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه ایران/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ فروردین و اردیبهشت 1381- شماره 43 و 44/ مصاحبه شونده: بلوک باشی، علی
10. موسیقی و آیین و نقش آن در تعزیه/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1381- شماره 53 و 54/
11. مصاحبه شونده: همایونی، صادق
12. تعزیه: آیینی سنتی، فلسفی، عرفانی و مذهبی/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1381- شماره 53 و 54/ مصاحبه شونده: تقیان، لاله
13. تعزیه و موسیقی/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1382- شماره 65 و 66/ نویسنده: کام بخش، منیره
14. تعزیه به مثابه ی معرفت دینی/کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1384- شماره 89 و 90/ نویسنده: مهندس پور، فرهاد
15. تعزیه و نقش آن در تداوم موسیقی/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ فروردین و اردیبهشت 1385- شماره 91 و 92/ نویسنده: حسنی، فاطمه
16. بررسی تطبیقی تئاترهای مذهبی میستری و تعزیه/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ فروردین و اردیبهشت 1385- شماره 91 و 92/ نویسنده: محمد صادق، تانیا
17. تعزیه و موسیقی، ارتباطی ناگسستنی/ گفت و گو/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ مرداد و شهریور 1385- شماره 95 و 96/ مصاحبه کننده: نوروز زاده چگینی، بهمن- مصاحبه شونده: همایونی، صادق
18. تعزیه شهادت امام حسین/ وحید/ 1 دی 1356- شماره 223/ نویسنده: رجائی زفره ای، محمد حسن
19. علی بابای تعزیه/ سوره/ دوره اول، اسفند 1370- شماره 36/ نویسنده: ژان پیرتیپودو
20. موسیقی و تعزیه/ فردوسی/ فروردین 1382- شماره 4/ نویسنده: مهاجری، شاهین
21. سه بیاض خطی برگزیده در تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز و زمستان 1368- شماره 6 و 7 و 8/ نویسنده: همایونی، صادق
22. ردیابی تعزیه در نمایش های سنتی ایران: چه خون افتاد در دلها: نمایش در ایران/ ادبستان فرهنگ و فصلنامه هنر/ تیر 1372- شماره 43/ نویسنده: اسماعیلی، داود
23. وجوه مشترک تئاتر، تعزیه و فصلنامه هنر آیینی- مذهبی/ ادبستان فرهنگ و فصلنامه هنر/ آبان 1372- شماره 47/ مصاحبه کننده: اسماعیلی، داود- مصاحبه شونده: ناظرزاده کرمانی، فرهاد
24. آنتیگون با اشاراتی به تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز 1380- شماره 27 و 28/ نویسنده: ستاری، جلال
25. تفسیری از یک ضرب المثل در تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز 1380- شماره 27 و 28/ نویسنده: شهیدی، عنایت الله
26. گذری بر موسیقی در تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز 1380- شماره 27 و 28// مصاحبه کننده: جاوید، هوشنگ
27. شرح و تفسیری از یک مجلس تعزیه/ / تئاتر/ بهار و تابستان 1379- شماره 22 و 23/ نویسنده: شهیدی، عنایت الله
28. تعزیه ها، سرآغاز نمایش ملی: پیشینه نمایش های مذهبی در جهان و مقایسه آن ها با تعزیه/ تئاتر/ بهار و تابستان 1379- شماره 22 و 23/ نویسنده: همایونی، صادق
29. تعزیه در ایران/ رشد آموزش زبان و ادب فارسی / زمستان 1385- شماره 80/ نویسنده: جعفری، زهرا
30. مجالس تعزیه/ کتاب ماه دین / اسفند 1380 و فروردین 1381- شماره 53 و 54/ نویسنده: گلی زواره قمشه ای، غلامرضا
31. معرفی، نقد و بررسی نسخه های تعزیه حضرت علی اکبر (ع)/ کتاب ماه دین / اردیبهشت 1381- شماره 55/ نویسنده: گلی زواره قمشه ای، غلامرضا
32. خاطره هایی از تعزیه/ تئاتر/ بهار 1380- شماره 26/ نویسنده: ذکایی بیضایی، نعمت الله
33. تعزیه چیست؟/ تئاتر/ بهار و تابستان 1382- شماره 34 و 35/ مصاحبه شونده: شهیدی، عنایت الله
34. تأملی در باب تعزیه/ قرآن و حدیث/ نور علم/ مرداد و شهریور 1371- شماره 46 / نویسنده: گلی زواره قمشه ای، غلامرضا
35. تحلیل پدیدار شناختی تعزیه/ فلسفه، کلام و عرفان/ شیعه شناسی/ تابستان 1385- شماره 14/ نویسنده: شرف الدین، سید حسین
36. تعزیه در خون مردم ماست/ کیهان فرهنگی/ بهمن 1371- شماره 93// مصاحبه شونده: فیاض، هاشم- مصاحبه شونده: فتحعلی بیگی، داود
37. تعزیه داری در هند/ کیهان فرهنگی/ مهر 1363- شماره 7/ نویسنده: علی جعفری، سید حسین- مترجم: وثوقی، افضل
38. تراژدی و تعزیه/ کیهان فرهنگی/ مهر 1364- شماره 19/ نویسنده: سعیدی، عباس
39. گزیده کتابشناسی تعزیه/ کیهان فرهنگی/ مهر 1366- شماره 43/ نویسنده: راد فر، ابوالقاسم
40. چرا تعزیه خوانی ممنوع شد؟/ تئاتر/ پاییز و زمستان 1369- شماره 11 و 12/ نویسنده: همایونی، صادق
41. کتابشناسی تعزیه/ تئاتر/ بهار 1370- شماره 13/ نویسنده: تقیان، لاله- نویسنده: کیان فر، جمشید
42. تعزیه حر/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/ نویسنده: تقیان، لاله
43. گوشه در تعزیه/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/ نویسنده: فتحعلی بیگی، داود
44. تعزیه در توابع اصفهان/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/ نویسنده: رجائی زفره ای، داود
45. تعزیه خوانان و تکایا در شیراز/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/
46. تعزیه سازان و تکایا در تهران/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/
47. توصیفی از تعزیه عروسی قاسم/ تئاتر/ زمستان 1370- شماره 16 و 17/ نویسنده: بلوک باشی، علی
48. تعزیه ها و لزوم گردآوری و تدوین و تصحیح و بازسازی آنها/ تئاتر/ زمستان 1370- شماره 16 و 17/ نویسنده: شهیدی، عنایت الله
49. تعزیه مدرن یا سنتی/ تئاتر/ بهار و تابستان 1378- شماره 18 و 19/
50. نمایشنامه: مجلس تعزیه «روح الارواح// ماهنامه صحنه/ بهمن 1384- شماره 48/ نویسنده: فتحعلی بیگی، داود
51. پرونده یک موضوع: تعزیه تراژدی ایرانی/ ماهنامه صحنه/ اردیبهشت 1381- شماره 18
52. خاستگاه مذهبی تعزیه/ ماهنامه صحنه/ اردیبهشت 1381- شماره 18/ مصاحبه شونده: شهیدی، عنایت الله
53. تعزیه/ مقام موسیقایی/ اسفند 1384 و فروردین 1385- شماره 47/ نویسنده: باقی پور (فانی)، فاطمه
54. شهر کهن پارسی در مجالس تعزیه/ دانشکده ادبیات(دانشگاه اصفهان)/ تابستان 1386- شماره 49/ نویسنده: طاوسی، محمود- عزیزی، محمود- لزگی، سید حبیب الله- ناصر بخت، محمد حسین
55. تعزیه در ساوه/ نمایش/ اردیبهشت 1377- شماره 3/ نویسنده: جهانگیریان، عباس
56. میعادگاه نیاوران: یادداشتی به بهانه مجالس تعزیه تکیه نیاوران/ نمایش/ بهار و تابستان 1378- ویژه نامه
57. وجوه اشتراک و افتراق نمایش آیینی و درام معاصر ایران (تعزیه) با تئاتر غرب / فصلنامه هنر/ تابستان و پاییز 1371- شماره 22/ نویسنده: علی آبادی، همایون
58. تئاتر: دیالوگ در تعزیه از دیدگاه درام شناسی/ فصلنامه هنر/ زمستان 1372 و بهار 1373- شماره 24/ نویسنده: صادقی، قطب الدین
59. تئاتر: دورنمایه تشبیه در تعزیه/ فصلنامه هنر/ بهار 1374- شماره 28/ نویسنده: مختاباد، سید مصطفی
60. فرصتی مغتنم برای شناخت تعزیه/ فصلنامه هنر/ زمستان 1365 و بهار 1366- شماره 13/ مصاحبه شونده: عبد خدایی- مصاحبه شونده: حسین پور- مصاحبه شونده: آل محمد، محمد رضا
61. تعزیه در فصلنامه هنر نقاشی عامیانه/ مشکو‌ة/ پاییز و زمستان 1381- شماره 76 و 77/ نویسنده: صدرالسادات، مهران
62. تحقیق/ تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب/ گلستان قرآن/ اردیبهشت 1380- شماره 58/ نویسنده: ممنون، پرویز
63. تکیه دولت؛ خاستگاه احیای تعزیه/ گلستان قرآن/ اردیبهشت 1380- شماره 60/ نویسنده: مجیدی خامنه، فریده
64. تعزیه روایت فصلنامه هنرمندانه مظلومیت اصحاب امام حسین (ع)/ گلستان قرآن/ اردیبهشت 1380- شماره 63
65. تعزیه خوانی، سازگاری و ناسازگاری با.../../ نامه علوم اجتماعی/ بهار و تابستان 1377- شماره 11/ نویسنده: بلوک باشی، علی
66. نسخ تعزیه- فاطمه صغری(ع) اسیر کردن اهل بیت و آمدن جبرئیل به همراه دو ضمیمه طلایه داری حضرت عباس و مکالمه حر/ تئاتر/ پاییز 1382- شماره 36/ نویسنده: رجائی زفره ای، محمد حسن
67. نسخه های تعزیه، اسنادی مهم: نسخه های تألیفی و تلفیقی و نگاهی به کتاب مجالس تعزیه/ تئاتر/ پاییز و زمستان 1378- شماره 20 و 21
68. There are no secret thoughts on Acting theatre دست آوردهای تئاتری پیتر بروک از تعزیه های ایرانی: بر/ نمایش/ بهار و تابستان 1378- ویژه نامه/ مترجم: قاسمی، ساسان
69. موسیقی نواحی ایران: موسیقی مذهبی تعزیه: نمایشی موسیقایی: نگاهی به تعزیه، با تأکید بر موسیقی آوازی/ مقام موسیقایی/ اردیبهشت 1383- شماره 27/ نویسنده: بشارتی، محمد جواد
70. شرحی بر تعزیه سیاوش (بخش اول- نثار صدای صمیمی ایرج بسطامی و بارش آتش از سر پنجه های حسین مجیدیان بر/ ادبستان فرهنگ و فصلنامه هنر/ آبان 1371- شماره 35/ نویسنده: علومی، محمد علی
71. بررسی مقایسه ای «شبیه» و «شخصیت»/ تاجبخش فنائیان،/فصلنامه هنرهای زیبا شماره 34، تیر87
72. بررسی تشابهات تعزیه امام حسین علیه السلام و فیلم مصایب مسیح( ساخته مل گیبسون)/ زهرا نوحی، سید حبیب لله لزگی/فصلنامه هنرهای زیبا شماره 22، تیر84
در ادامه کتاب شناسی تعزیه، این یادداشت به مقاله‌شناسی تعزیه می‌پردازد و تلاش دارد مقالاتی که در باب تعزیه تاکنون نگاشته شده‌اند را در سه حوزه‌ی پایا‌نامه‌ها، سمینارها و مجلات تخصصی دسته‌بندی و ارائه نماید.
الف. پایان‌نامه
1. دانشکده‌ی هنر دانشگاه تربیت مدرس
1. نمادشناسی تصویری عاشورا/ بهرامی، رحمان؛ به راهنمایی: ابوتراب احمدپناه؛ استاد مشاور: محمد خزائی/ کارشناسی ارشد 1384
2. نشانه‌شناسی در تعزیه/ پازوکی، شهاب؛ به راهنمایی: سید مصطفی مختاباد؛ استاد مشاور: سید حبیب‌الله لزگی/ کارشناسی ارشد 1385.
3. تاثیر ادبیات مکتوب ایرانی بر تعزیه,/ ناصربخت، محمدحسین؛ به راهنمایی: محمود طاووسی؛ استاد مشاور: محمود عزیزی، حبیب الله لزگی/ دکتری 1385.
4. فضا در نمایشهای سنتی ایران (تخت حوضی و تعزیه)/ منظوفی‌نیا، احمد؛ به راهنمایی: سعید کشن‌فلاح؛ استاد مشاور: محمدرضا خاکی/ کارشناسی ارشد 1382.
5. قراردادهای تئاتری در نمایشهای سنتی ایران (با تاکید بر تعزیه و روحوضی)/ حامدسقایان، مهدی؛ به راهنمائی: فرهاد ناظرزاده‌کرمانی/ کارشناسی ارشد1377.
6. نمایش آیینی و مروری بر نمونه‌های آن/ دژاکام، ابوالفضل؛ به راهنمایی: فرهاد ناظرزاده‌کرمانی، سعید کشن‌فلاح/ کارشناسی‌ارشد1374
7. نقش روایتگری در نمایشهای ایرانی/ کاکاسلطانی، حمید؛ به راهنمائی: محمدرضا خاکی/ کارشناسی ارشد 1379.
8. بررسی بازتاب تکنیکهای شبیهخوانی در تئاتر امروز ایران/ دشتی خویدکی، علی اصغر
9. جایگاه هنر ارتباط تصویر در تعزیه (رنگ و فضاسازی در اجرای تعزیه)/ جازمی، محمدحسن
2. دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران
1. موسیقی درتعزیه/ پورقربان، دینا/ کارشناسی ارشد 1375
2. تطبیق تاریخ و تعزیه/ ساختمانیان، حسین/ کارشناسی 1373
3. تعزیه سیار در اراک/ مهدی نیا، علیرضا/ کارشناسی 1373
4. اصول وتکنیک های تعزیه وبازیگری تعزیه/ ذوالفقاری، فرشید/ کارشناسی1374
5. وجوه تشابه برخی ازشخصیتهای شاهنامه و تعزیه درتابلوهای نقاشی قهوه خانه ای باتوجه خاص به روانشناسی رنگ/ مهری، غلامرضا/ کارشناسی1380
6. شناخت صور کارگردانی در نمایش های آیین مذهبی ایران (با توجه خالص به تعزیه و نقش معین البکاء)/ عشقی قوچانی، همایون/ کارشناسی1376
7. عزاداری و تعزیه در قم با توجه به جنبه های نمایشی/ نائینی زاده لباف، اصغر/ کارشناسی1372
8. واقعیات و حقیقت واقعه ها در متون تعزیه/ نیک پایان، مرتضی/ کارشناسی1370
9. در جستجوی معنا پژوهش نشانه شناسی د رنمایش تعزیه/ کرمی بروجنی، حمید/ کارشناسی ارشد1377
10. پژوهشی در تعزیه مازندران/ محمدی امیرکلایی، علی مراد/ کارشناسی1383
11. بازیگری به شیوه‌ی نمایش شرق با تاکید « اپرای پکن، کابوکی و تعزیه»/ میرقراچولو، علی/ کارشناسی1383
3. دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر
1. بررسی نشانه‌شناسی موسیقی ایرانی در نمایش تعزیه/ رشیدی، صادق/ کارشناسی ارشد کارگردانی 1388
2. از آیین به اجرا- از اجرا به آیین مطالعه تئاتر ایرانی(تعزیه) با تاکید بر اجرا/ افشار، حمیدرضا/ دکترای پژوهش هنر 1387
3. بررسی موسیقی تعزیه در روستای دستگرد اصفهان و مقایسه آن با ردیف موسیقی ایرانی/ وطنی، محمد/ کارشناسی موسیقی 1383
4. تجلی تعزیه در عکس/ زینال‌زاده، یوسف/ کارشناسی ارشد عکاسی 1381
5. اصول و قواعد بازیگری(نقش‌پوشی) در شبیهخوانی و روش سنتی تربیت شبیه‌خوان/ ناصربخت، محمدحسین/ کارشناسی ارشد پژوهش هنر 1377
6. نمایشهای آیینی در کاشمر(باتوجه خاص به تعزیه)/ یغمایی، جلیل/ کارشناسی ادبیات نمایشی 1376
7. ساختارشناسی نمایش ایرانی/ یاری، منوچهر/ کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی 1376
8. مطالعه و شناخت و تهیه مرمت و طرح احیا: بنای تاریخی تکیه بیگلربیگی کرمانشاه/ احمدی، محمد/ کارشناسی ارشد مرمت آثار و بناهای تاریخی 1375
9. نقش لباس در نمایش مصیبت(تعزیه)/ بابایی، سعید/ کارشناسی دکورسازی و صحنه‌آرایی 1365
10. پوشاک نمایشی یونان- رم قرون وسطی . تعزیه در ایران/ سلمانزاده، مهناز/ کارشناسی دکورسازی و صحنه‌آرایی 1352
11. تعزیه سیار در اراک/ اشرفی، هادی/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1357
12. تعزیه(نمایش بومی پیشرو ایران)/ حاتمی، چراغعلی/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1365
13. تعزیه زبان ترکی/ قاسملو، بهرام/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1355
14. مقایسه دو نمایشنامه مذهبی و یک فرس قرون وسطایی با دو تعزیه و یک تقلید ایرانی/ شاپور، شعله/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1355
15. تعزیه/ وکیلی سرفروزانی، هوشنگ/ کارشناسی ادبیات دراماتیک 1351
16. تعزیه/ الهیاری، فریدخت- شهامقدار، فرنوش/ کارشناسی گرافیک 1366
17. تعزیه یا شبیهخوانی/ زهره‌ای، منصور/ کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی1359
18. نقش موسیقی ایران در تعزیه/ شایسته، خسرو/ کارشناسی هنرپیشگی و کارگردانی 1355
19. پژوهشی در قلمرو موسیقی تعزیه/ ملک‌مطیعی، کتایون/ کارشناسی موسیقی 1377
4. دانشکده‌ی هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران
1. اس‍ت‍ی‍ل‍ی‍زاسیون در تئاتر (مقایسه ش‍ی‍وه‌پ‍ردازی در تئاتر غ‍رب‍ی و نمایش تعزیه ایرانی)/ ک‍اظم استاد راهنما محمدرضا خاکی/ استاد مشاور خسرو بامداد/ ۱۳۷۸
2. بررسی نسخه روز عاشورای میر‌انجم و اجرای تعزیه روز عاشورای میر‌انجم/ سعید آهنگران‌مقدم/ استاد راهنما امیرکاوس بالازاده/ استاد مشاور خسرو بامداد/ (کارشناسی ارشد): نمایش-کارگردانی/ ۱۳۸۴
3. بررسی تطبیقی تأثیر دین در نمایش شرق و غرب/ حسین فدای‌حسین؛ استاد راهنما مجید سرسنگی؛ استاد مشاور سعید شاپوری/ (کارشناسی ارشد): ادبیات نمایشی/ ۱۳۸۵
4. بررسی تطبیقی عنصر کارگردانی در نمایش تعزیه ایرانی و تئاتر مدرن/ علیرضا میرشکاری؛ استاد راهنما احمد جولایی؛ استاد مشاور جابر عناصری/ پایان نامه(کارشناسی ارشد): نمایش ۱۳۸۵
5. پژوهشی از دیدگاه هنر در قلمرو آئ‍ی‍ن‌ه‍ای سوگواری و شبیهخوانی کرمانشاه/ استاد راهنما جابر عناصری، استاد مشاور حسین جعفری/ ۱۳۷۸
6. تأثیر زردشت و اوستا بر ادبیات نمایشی/ حجت کاغذچی؛ استاد راهنما امیرکاوس بالازاده؛ استاد مشاور کتایون فیضمرندی/ (کارشناسی ارشد): نمایش، ادبیات نمایشی/ ۱۳۸۵
7. تجلی عاشورا در هنر ایران (بررسی نمادهای عاشورایی)/ فرحناز علی‌پور؛ استاد راهنما امیراشرف آریان‌پور؛ استاد مشاور غلامعلی حاتم/ (کارشناسی ارشد): پژوهش هنر/ ۱۳۸۵
8. چ‍گ‍ون‍گ‍ی راه‍ی‍اب‍ی زن‍ان در تعزیه ب‍وش‍ه‍ر/ منصور لاوری م‍ن‍ف‍رد؛ استاد راهنما احمد جولایی؛ استاد مشاور م‍ه‍رداد رای‍ان‍ی م‍خ‍ص‍وص/ ۱۳۸۳
9. رویکردی بر هستی‌شناسی تعزیه‌های غیرعاشورایی (شادی‌آور)/ غلامرضا کارگرشورکی؛ استاد راهنما مصطفی مختاباد؛ استاد مشاور غلامعلی حاتم/ (کارشناسی‌ارشد): پژوهش هنر/ ۱۳۸۶
10. ریشه‌های آئینی نمایش در ایران/ حسین خدادی؛ استاد راهنما ابوالفضل (امیر) دژاکام؛ استاد مشاور محمود عزیزی/ (کارشناسی ارشد): نمایش، کارگردانی / ۱۳۸۵
11. زیبایی شناسی در تعزیه/ شهربانو میرسلطانی؛ استاد راهنما ابوالفضل دژاکام؛ استاد مشاور سیمین امیریان/ (کارشناسی ارشد): نمایش، کارگردانی / ۱۳۸1
12. ساختارشناسی متون تعزیه: تعزیه به زندان افتادن حضرت یوسف/ پریوش هومن؛ استاد راهنما امیر دژاکام؛ استاد مشاور سعید شاپوری/ (کارشناسی ارشد): ادبیات نمایشی/ ۱۳۸۴
13. سوگ‌های ایرانی٬ اسلامی/ نرجس رفیعی‌جو؛ استاد راهنما بهرام کلهرنیا؛ استاد مشاور محمدرضا ریاضی/ (کارشناسی ارشد): تصویرسازی / ۱۳۸۱
14. سیر تحول نمایش و تئاتر در اراک/ سحر آقا‌صفری؛استاد راهنما امیر‌کاووس بالازاده؛استاد مشاور غلامعلی حاتم/ (کارشناسی ارشد): پژوهش هنر/ تهران، ۱۳۸۶
15. ش‍ب‍اه‍ت‌ه‍ای تئاتر روای‍ی (ح‍م‍اس‍ی) ب‍رش‍ت با نمایشهای ایرانی (ن‍ق‍ال‍ی و تعزیه) ه‍ای‍ده ع‍ب‍دال‍ه‍ی ن‍م‍ی‍ن‍ی/ استاد راهنما امیراشرف آری‍ان‌پ‍وراس‍ت‍اد مشاور کتایون فیضمرندی/ تهران۱۳۷۹
16. کاربست تخیل و توهم در تعزیه/ محمدرضا میر‌حسینی؛ استاد راهنما قطب‌الدین صادقی؛ استاد مشاور مسعود دلخواه/ پایان نامه(کارشناسی ارشد): نمایش/ تهران، ۱۳۸۴.
17. م‍ش‍اب‍ه‍ت ن‍گ‍اره‌ه‍ای شاهنامه داوری با خ‍ی‍ال‍ی س‍ازی ت‍غ‍زی‍ه/ م‍ه‍رن‍وش ع‍س‍گ‍ری طاری؛ استاد راهنما جابر عناصری؛ استاد مشاور رام‍ی‍ن مهدی ن‍ژاد/ تهران۱۳۸۳
18. م‍ن‍اس‍ب‍ات و قواعد رای‍ج در نمایشهای سنتی با ن‍گ‍اه خاص به تعزیه و س‍ی‍اه بازی/امیر دژاکام استاد راهنما احمد دام‍ود/ تهران۱۳۷۸
19. نشانه‌شناسی در نمایشهای ایرانی/ پیمان گلزاری؛ استاد راهنما قطب‌الدین صادقی؛ استاد مشاور فردوس حاجیان/ (کارشناسی ارشد): نمایش، کارگردانی/ تهران، ۱۳۸۴
5. سایر دانشگاه‌ها
1. تحلیل گفتمانی متن نوشتاری تعزیه در مقایسه با اجرا بررسی موردی: نسخه شهادت امام حسین(ع),/ محجوب زیرک؛ به راهنمایی: فرهاد ساسانی؛ استاد مشاور: فرزان سجودی/ (کارشناسی ارشد)-دانشگاه الزهراء.دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ، 1386.
2. پژوهشی در قلمرو مراسم آیینی محرم و نقش تعزیه در شهرستان آران,/ حسین توکلی مقدم؛ به راهنمایی: جابر عناصری؛ استاد مشاور: محمد مددپور/ (کارشناسی ارشد)/ دانشگاه شاهد، دانشکده هنر، 1382.
3. تاریخ و جنبه ادبی تعزیه,/ پیتر چکوفسکی/ (دکترا)/ دانشگاه تهران 1347
ب. سمینارها
1. همایش بین‌المللی تعزیه
همایش بین‌المللی تعزیه در حاشیه‌ی جشن هنر شیراز از 28 مرداد تا 2 شهریور 1355(1976) به مدیریت فرخ غفاری و دبیر علمی پیتر جی. چلکوفسکی برگزار گردید و حاصل آن در کتاب مجموعه مقالات تعزیه: آیین و نمایش در ایران بود که توسط چلکوفسکی در سال 1358 به انگلیسی منتشر و در سال 1367 توسط داوود حاتمی به فارسی برگردانده شد. بی‌شک این همایش از درجه‌ی علمی ممتازی در میان سایر سمینارها و همایش‌های تاکنون برگزار شده برخوردار است.
1. تعزیه: نمایش بومی پیشرو ایران/ پیتر جی. چلکوفسکی
2. تحلیلی از عروسی حضرت قاسم/ صادق همایونی
3. ابعاد فرهنگی قراردادهای نمایشی در تعزیه/ ویلیام ا. بیمن
4. جنبه‌های نشانه شناختی تعزیه/ آندرزیج ویرث
5. دگرگونی و تحول در ادبیات و موسیقی تعزیه/ عنایت‌الله شهیدی
6. تعزیه و هنرهای آن/ ساموئل پیترسون
7. تعزیه و آیین‌های سوگواری در ایران قبل از اسلام/ احسان یارشاطر
8. تعزیه و فلسفه ی آن/ مایل بکتاش
9. اقامه تعزیه: اطلاعاتی مقدماتی برای پژوهشی جامع/ ژان کالمار
10. ملاحظاتی چند در مقایسه بین مراسم تعزیه در ایران و نمایش آلام و مصایب مسیح در سده‌های میانه‌ی مسیحی درمغرب زمین/ انریکو فول‌کین‌یونی
11. تاثیر تئاتر اروپایی و نفوذ روشهای نمایشی آن د رتعزیه/ محمد جعفر محجوب
12. تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب/ پرویز ممنون
13. منابع ادبی تعزیه/ ال. پی. الول-ساتن
14. صورخیال قالبی در تعزیه/ ویلیلم ال. هنوی (پسر)
15. مرثیه‌سرایی در عهد قاجار/ زهرا اقبال (نامدار)
16. مرثیه در اشعار سندی/ آنه‌ماری شیمل
17. تعزیه‌داری در هند/ سید حسین‌علی جعفری
18. تشییع و مراسم عاشورا در لبنان/ میشل مزاوی
19. آیین‌های محرم در آناتولی ترکیه/ متین آند
20. کتابشناسی/ چلکوفسکی
2. سمینار پژوهشی تعزیه
سمینار پژوهشی تعزیه در بخش جنبی ی‍ازده‍م‍ی‍ن جشنواره س‍راس‍ری تئاتر ف‍ج‍ر سمینار پژوهشی تعزیه، ۱۷ ال‍ی ۲۲ بهمن ماه ۱۳۷۱ در تهران به دبیری علمی جابر عناصری برگزار گردید که مجموعه مقالات آن در کتاب شبیهخوانی، گ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه نمایشهای آیینی، مذهبی (مجموعه مقالات سمینار پژوهشی تعزیه) توسط انتشارات نمایش در سال 1372 به چاپ رسید. در این سمینار 15 مقاله اراده گشته است که متاسفانه همه‌ی مقالات چاپ شده در کتاب ارزش پژوهشی ندارند.
1. منشا تعزیه/ الهام رحیملی
2. تعزیه و مراسم عزاداری در عراق/ شهرستانی
3. تعزیه در میان مسلمانان شیعه/ چلکوفسکی
4. پیشینه و تاریخچه‌ی تعزیه در ایران/ جواد امینی
5. تعزیه و مراسم عزاداری در افغانستان/ حمید احمدی
6. بحر طویل خوانی؛ شیوه‌ای از پتواژگویی و منظومه‌خوانی نمایشی در قلمرو شبیهخوانی/ جابر عناصری
7. جایگاه زیباشناختی-تطبیقی تعزیه در تئاتر معاصر جهان/ مصطفی مختاباد
8. نقش لباس در تعزیه/ بهیه خوشنویسان
9. تعزیه، تراژدی در اسلام/ متین آند
از این مقالات پنج مقاله توسط جابر عناصری نوشته و یا ترجمه و تلخیص گشته است، و همچنین لازم به ذکر است که مقالات نویسندگان غیر ایرانی تلخیص و ترجمه‌ی آزاد شده است.
3. اولین سمینار بین‌المللی تئاتر آیینی- سنتی
اولین سمینار بین‌المللی تئاتر آیینی- سنتی در حاشیه‌ی سیزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر آیینی- سنتی در سال 1386 برگزرا گردید که ماحصل این سمینار در قالب کتابی با عنوان مجموعه مقالات آیینی سنتی/ به کوشش حمیدرضا اردلان در سال ۱۳۸۸چاپ و منتشر شده است.
4. دومین سمینار بین‌المللی تئاتر آیینی- سنتی
دومین سمینار بین المللی نمایش های آیینی و سنتی همزمان با چهاردهمین جشنواره بین المللی تئاتر آیینی- سنتی به دبیری حمیدرضا اردلان از 8 تا 10 مرداد 88 برگزرا گردید که از میان خیل عظیم مقالات ارائه شده تنها سه مقاله با موضوع تعزیه ارائه شده است.
1. ناشناخته های تعزیه سیار اراک/ سمیرا دانیال پیغمبر
2. معرفی و بررسی سه شیوه تعزیه سیار/ علی عزیزی
3. طریق ابکاء و تعزیه/ داود فتحعلی بیگی
5. سمینار بین‌المللی نمایش و دین
سمینار بین المللی نمایش و دین در تاریخ 16 و 17 دی‌ماه 1385 به دبیر علمی مجید سرسنگی برگزار گردیدکه تنها دو مقاله از مجموع مقالات منتخب با محوریت تعزیه ارائه شد.
1. بررسی تعزیه طبق مدل رویداد تئاتری/ فرح یگانه درباره
2. نخل، تعزیه، تاجه: مراسم تدفین یا تدفین مراسم/ پیتر چلکوفسکی
6. گردهمایی مکتب اصفهان
گردهمایی مکتب اصفهان از در تاریخ 19 تا 23 آذر 1385 در شهرهای تهران و اصفهان توسط فرهنگستان هنر برگزار گردید و در بخش نمایش تعداد 14 مقاله در باب تعزیه ارائه گشت که در کتاب مجموعه مقالات نمایش گردهمایی بین‌المللی مکتب اصفهان به کوشش عسگر بهرامی در سال ۱۳۸۶ توسط انتشارات فرهنگستان هنر چاپ شد.
1. بررسی اجمالی چند نشانه در علم تعزیه/ فرشید ابراهیمیان
2. رجوع پست متافیزیکی زمان در تعزیه‌ی ایران و قیاس آن با زمان کرنوسی طئاتر یونانی-ارستویی/ حمیدرضا اردلان
3. اجرای نمایشهای مدهبی ایران/ رحمت امینی
4. مکان تعزیه، مرکز عالم/ امیرکاوس بالازاده
5. نقش و کارکرد اجتماعی، فرهنگی و هنری تعزیه‌خوانی در جامعه سنتی ایران/ علی بلوکباشی
6. تعارض حوزه نظر و عمل در لعبت بازی/ حسن بیانلو
7. نظامهای روایتی در متون تعزیه/ نغمه ثمینی
8. ساختمایه‌ها و جانمایه‌های ادبی تعزیه/ اردشیر صالح‌پور
9. تطبیق موضوعی روضه‌الشهدا و برخی مجالس تعزیه/ داوود فتحعی بیگی
10. تعزیه و تئاتر معاصر/ پیام فروتن
11. بررسی مقایسه‌ای شبیه و شخصیت/ تاجبخش فنائیان
12. ظهور و بروز اندیشه و عناصر بنیادین هنر تعزیه در عصر صفوی/ سید مصصطفی مختاباد
13. واژگان شبیهخوانی/ رسول نظرزاده
14. نقش موسیقی در نمایش تعزیه/ صادق همایونی
ج.مقالات چاپ شده در مجلات
1. عناصر ماهنامه صحنه در تعزیه: جایگاه و معنی آن/ ماهنامه صحنه: آبان و آذر 1386- شماره 65 و 66/ مترجم: اسماعیلی، حسین
2. نقد کتاب: تعزیه در ایران/ کلک/ بهمن و اسفند 1369- شماره 11 و 12/ ناقد: جمال زاده، سید محمد علی
3. بررسی تطبیقی قهرمانان تعزیه و تراژدی/ پژوهش نامه دانشکده ادبیات و دانشگاه شهید بهشتی/ تابستان 1386- شماره 54/ نویسنده: احمدزاده، شیده
4. تعزیه ها و تعزیه نامه ها/ سوره/ دوره اول، اردیبهشت 1371- شماره 38
5. تئاتر: پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی/ فصلنامه هنر/ زمستان 1361- شماره 2/ نویسنده: آبادی، علی
6. ادبیات شعر تعزیه/ دانشکده ادبیات دانشگاه سمنان/ زمستان 1382- شماره 6/ نویسنده: آذر، اسماعیل
7. خوابی که تعبیری نداشت (نگاهی به کتاب طنز در ادبیات تعزیه)/ ماهنامه صحنه/ آذر و دی 1385- شماره 56/ ناقد: نجفیان، هومن
8. تعزیه در ایران/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ مهر و آبان 1379- شماره 25 و 26/ مصاحبه شونده: تقیان، لاله
9. فراز و فرود نمایش قدسیانه تعزیه در فرایند تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه ایران/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ فروردین و اردیبهشت 1381- شماره 43 و 44/ مصاحبه شونده: بلوک باشی، علی
10. موسیقی و آیین و نقش آن در تعزیه/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1381- شماره 53 و 54/
11. مصاحبه شونده: همایونی، صادق
12. تعزیه: آیینی سنتی، فلسفی، عرفانی و مذهبی/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1381- شماره 53 و 54/ مصاحبه شونده: تقیان، لاله
13. تعزیه و موسیقی/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1382- شماره 65 و 66/ نویسنده: کام بخش، منیره
14. تعزیه به مثابه ی معرفت دینی/کتاب ماه فصلنامه هنر/ بهمن و اسفند 1384- شماره 89 و 90/ نویسنده: مهندس پور، فرهاد
15. تعزیه و نقش آن در تداوم موسیقی/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ فروردین و اردیبهشت 1385- شماره 91 و 92/ نویسنده: حسنی، فاطمه
16. بررسی تطبیقی تئاترهای مذهبی میستری و تعزیه/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ فروردین و اردیبهشت 1385- شماره 91 و 92/ نویسنده: محمد صادق، تانیا
17. تعزیه و موسیقی، ارتباطی ناگسستنی/ گفت و گو/ کتاب ماه فصلنامه هنر/ مرداد و شهریور 1385- شماره 95 و 96/ مصاحبه کننده: نوروز زاده چگینی، بهمن- مصاحبه شونده: همایونی، صادق
18. تعزیه شهادت امام حسین/ وحید/ 1 دی 1356- شماره 223/ نویسنده: رجائی زفره ای، محمد حسن
19. علی بابای تعزیه/ سوره/ دوره اول، اسفند 1370- شماره 36/ نویسنده: ژان پیرتیپودو
20. موسیقی و تعزیه/ فردوسی/ فروردین 1382- شماره 4/ نویسنده: مهاجری، شاهین
21. سه بیاض خطی برگزیده در تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز و زمستان 1368- شماره 6 و 7 و 8/ نویسنده: همایونی، صادق
22. ردیابی تعزیه در نمایش های سنتی ایران: چه خون افتاد در دلها: نمایش در ایران/ ادبستان فرهنگ و فصلنامه هنر/ تیر 1372- شماره 43/ نویسنده: اسماعیلی، داود
23. وجوه مشترک تئاتر، تعزیه و فصلنامه هنر آیینی- مذهبی/ ادبستان فرهنگ و فصلنامه هنر/ آبان 1372- شماره 47/ مصاحبه کننده: اسماعیلی، داود- مصاحبه شونده: ناظرزاده کرمانی، فرهاد
24. آنتیگون با اشاراتی به تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز 1380- شماره 27 و 28/ نویسنده: ستاری، جلال
25. تفسیری از یک ضرب المثل در تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز 1380- شماره 27 و 28/ نویسنده: شهیدی، عنایت الله
26. گذری بر موسیقی در تعزیه/ تئاتر/ تابستان و پاییز 1380- شماره 27 و 28// مصاحبه کننده: جاوید، هوشنگ
27. شرح و تفسیری از یک مجلس تعزیه/ / تئاتر/ بهار و تابستان 1379- شماره 22 و 23/ نویسنده: شهیدی، عنایت الله
28. تعزیه ها، سرآغاز نمایش ملی: پیشینه نمایش های مذهبی در جهان و مقایسه آن ها با تعزیه/ تئاتر/ بهار و تابستان 1379- شماره 22 و 23/ نویسنده: همایونی، صادق
29. تعزیه در ایران/ رشد آموزش زبان و ادب فارسی / زمستان 1385- شماره 80/ نویسنده: جعفری، زهرا
30. مجالس تعزیه/ کتاب ماه دین / اسفند 1380 و فروردین 1381- شماره 53 و 54/ نویسنده: گلی زواره قمشه ای، غلامرضا
31. معرفی، نقد و بررسی نسخه های تعزیه حضرت علی اکبر (ع)/ کتاب ماه دین / اردیبهشت 1381- شماره 55/ نویسنده: گلی زواره قمشه ای، غلامرضا
32. خاطره هایی از تعزیه/ تئاتر/ بهار 1380- شماره 26/ نویسنده: ذکایی بیضایی، نعمت الله
33. تعزیه چیست؟/ تئاتر/ بهار و تابستان 1382- شماره 34 و 35/ مصاحبه شونده: شهیدی، عنایت الله
34. تأملی در باب تعزیه/ قرآن و حدیث/ نور علم/ مرداد و شهریور 1371- شماره 46 / نویسنده: گلی زواره قمشه ای، غلامرضا
35. تحلیل پدیدار شناختی تعزیه/ فلسفه، کلام و عرفان/ شیعه شناسی/ تابستان 1385- شماره 14/ نویسنده: شرف الدین، سید حسین
36. تعزیه در خون مردم ماست/ کیهان فرهنگی/ بهمن 1371- شماره 93// مصاحبه شونده: فیاض، هاشم- مصاحبه شونده: فتحعلی بیگی، داود
37. تعزیه داری در هند/ کیهان فرهنگی/ مهر 1363- شماره 7/ نویسنده: علی جعفری، سید حسین- مترجم: وثوقی، افضل
38. تراژدی و تعزیه/ کیهان فرهنگی/ مهر 1364- شماره 19/ نویسنده: سعیدی، عباس
39. گزیده کتابشناسی تعزیه/ کیهان فرهنگی/ مهر 1366- شماره 43/ نویسنده: راد فر، ابوالقاسم
40. چرا تعزیه خوانی ممنوع شد؟/ تئاتر/ پاییز و زمستان 1369- شماره 11 و 12/ نویسنده: همایونی، صادق
41. کتابشناسی تعزیه/ تئاتر/ بهار 1370- شماره 13/ نویسنده: تقیان، لاله- نویسنده: کیان فر، جمشید
42. تعزیه حر/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/ نویسنده: تقیان، لاله
43. گوشه در تعزیه/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/ نویسنده: فتحعلی بیگی، داود
44. تعزیه در توابع اصفهان/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/ نویسنده: رجائی زفره ای، داود
45. تعزیه خوانان و تکایا در شیراز/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/
46. تعزیه سازان و تکایا در تهران/ تئاتر/ تابستان 1370- شماره 14/
47. توصیفی از تعزیه عروسی قاسم/ تئاتر/ زمستان 1370- شماره 16 و 17/ نویسنده: بلوک باشی، علی
48. تعزیه ها و لزوم گردآوری و تدوین و تصحیح و بازسازی آنها/ تئاتر/ زمستان 1370- شماره 16 و 17/ نویسنده: شهیدی، عنایت الله
49. تعزیه مدرن یا سنتی/ تئاتر/ بهار و تابستان 1378- شماره 18 و 19/
50. نمایشنامه: مجلس تعزیه «روح الارواح// ماهنامه صحنه/ بهمن 1384- شماره 48/ نویسنده: فتحعلی بیگی، داود
51. پرونده یک موضوع: تعزیه تراژدی ایرانی/ ماهنامه صحنه/ اردیبهشت 1381- شماره 18
52. خاستگاه مذهبی تعزیه/ ماهنامه صحنه/ اردیبهشت 1381- شماره 18/ مصاحبه شونده: شهیدی، عنایت الله
53. تعزیه/ مقام موسیقایی/ اسفند 1384 و فروردین 1385- شماره 47/ نویسنده: باقی پور (فانی)، فاطمه
54. شهر کهن پارسی در مجالس تعزیه/ دانشکده ادبیات(دانشگاه اصفهان)/ تابستان 1386- شماره 49/ نویسنده: طاوسی، محمود- عزیزی، محمود- لزگی، سید حبیب الله- ناصر بخت، محمد حسین
55. تعزیه در ساوه/ نمایش/ اردیبهشت 1377- شماره 3/ نویسنده: جهانگیریان، عباس
56. میعادگاه نیاوران: یادداشتی به بهانه مجالس تعزیه تکیه نیاوران/ نمایش/ بهار و تابستان 1378- ویژه نامه
57. وجوه اشتراک و افتراق نمایش آیینی و درام معاصر ایران (تعزیه) با تئاتر غرب / فصلنامه هنر/ تابستان و پاییز 1371- شماره 22/ نویسنده: علی آبادی، همایون
58. تئاتر: دیالوگ در تعزیه از دیدگاه درام شناسی/ فصلنامه هنر/ زمستان 1372 و بهار 1373- شماره 24/ نویسنده: صادقی، قطب الدین
59. تئاتر: دورنمایه تشبیه در تعزیه/ فصلنامه هنر/ بهار 1374- شماره 28/ نویسنده: مختاباد، سید مصطفی
60. فرصتی مغتنم برای شناخت تعزیه/ فصلنامه هنر/ زمستان 1365 و بهار 1366- شماره 13/ مصاحبه شونده: عبد خدایی- مصاحبه شونده: حسین پور- مصاحبه شونده: آل محمد، محمد رضا
61. تعزیه در فصلنامه هنر نقاشی عامیانه/ مشکو‌ة/ پاییز و زمستان 1381- شماره 76 و 77/ نویسنده: صدرالسادات، مهران
62. تحقیق/ تعزیه از دیدگاه تئاتر غرب/ گلستان قرآن/ اردیبهشت 1380- شماره 58/ نویسنده: ممنون، پرویز
63. تکیه دولت؛ خاستگاه احیای تعزیه/ گلستان قرآن/ اردیبهشت 1380- شماره 60/ نویسنده: مجیدی خامنه، فریده
64. تعزیه روایت فصلنامه هنرمندانه مظلومیت اصحاب امام حسین (ع)/ گلستان قرآن/ اردیبهشت 1380- شماره 63
65. تعزیه خوانی، سازگاری و ناسازگاری با.../../ نامه علوم اجتماعی/ بهار و تابستان 1377- شماره 11/ نویسنده: بلوک باشی، علی
66. نسخ تعزیه- فاطمه صغری(ع) اسیر کردن اهل بیت و آمدن جبرئیل به همراه دو ضمیمه طلایه داری حضرت عباس و مکالمه حر/ تئاتر/ پاییز 1382- شماره 36/ نویسنده: رجائی زفره ای، محمد حسن
67. نسخه های تعزیه، اسنادی مهم: نسخه های تألیفی و تلفیقی و نگاهی به کتاب مجالس تعزیه/ تئاتر/ پاییز و زمستان 1378- شماره 20 و 21
68. There are no secret thoughts on Acting theatre دست آوردهای تئاتری پیتر بروک از تعزیه های ایرانی: بر/ نمایش/ بهار و تابستان 1378- ویژه نامه/ مترجم: قاسمی، ساسان
69. موسیقی نواحی ایران: موسیقی مذهبی تعزیه: نمایشی موسیقایی: نگاهی به تعزیه، با تأکید بر موسیقی آوازی/ مقام موسیقایی/ اردیبهشت 1383- شماره 27/ نویسنده: بشارتی، محمد جواد
70. شرحی بر تعزیه سیاوش (بخش اول- نثار صدای صمیمی ایرج بسطامی و بارش آتش از سر پنجه های حسین مجیدیان بر/ ادبستان فرهنگ و فصلنامه هنر/ آبان 1371- شماره 35/ نویسنده: علومی، محمد علی
71. بررسی مقایسه ای «شبیه» و «شخصیت»/ تاجبخش فنائیان،/فصلنامه هنرهای زیبا شماره 34، تیر87
72. بررسی تشابهات تعزیه امام حسین علیه السلام و فیلم مصایب مسیح( ساخته مل گیبسون)/ زهرا نوحی، سید حبیب لله لزگی/فصلنامه هنرهای زیبا شماره 22، تیر84