جمال الدين ابو الدر ياقوت مستعصمي بغدادي ملقب به قبلة الكتاب،خطاط مشهور دربار عباسيان است كه به سبب خط نيكو وبديع خود به ويژه به جهت نسخه هاي قرآني كه نگاشته است شهرت يافته است.
وي خالق خطوط «اقلام الستة»(براي اطلاع ازشرح خطوط اقلام الستة به پست خوشنويسي1مراجعه گردد) ميباشد كه شهرتش بيشتر مربوط به اواخر قرن هشتم واوايل قرن نهم هجري در شهر هرات است. ياقوت مستعصمي در دهه اول يادوم قرن هفتم درآماسيه آناطولي »متولد شد.تاريخ تولد اودقيقا مشخص نيست.اودر ايام جواني به بغدادرفت و به خدمت خليفه عباسي«المستعصم بالله»درآمدواز همان جا لقب مستعصمي به اوداده شد.
مرحوم اقبال آشتياني ذيل صنايع دوره مغول آورده است كه يكي ازمهم ترين فنوني كه همزمان با استيلاي مغول در ممالك شرق اهميت زيادي داشته است خوشنويسي بوده است به همين دليل مستنصر ومستعصم ووزراي ايشان در جلب خوشنويسان مبالغ بسيار خرج ميكردندكه از ميان مشهورترين خطاطان اين دوره ميتوان به صفي الدين عبد المومن ارموي وديگري شاگردش ياقوت مستعصمي كه در اين فن به مرتب از استاد خود مشهورتر است اشاره كرد.
مستعصمي علاوه بر نگارش نسخه هاي قرآني آثار ديگري از خود برجاي گذاشته است ازجمله:1-اسرار الحكماء كه محتواي آن پند وتصوف است كه به ضميمه امثال العرب ضبي در استامبول به سال 1300به چاپ رسيده است.2-رساله آداب وحكم واخباروآثارفقه واشعار منتخبه كه درمجموعه اي به نام سه رساله درمطبعة الجوانب اسلامبول به سال 1298در77 صفحه چاپ شده است.3-نبذه من اقوال الفضلاءكه ياقوت آنها را در سال 681گردآورده است ودر موصل به سال1863به چاپ رسيده است.
ياقوت درمكتب خوشنويسي7تن را تربيت كردكه درعالم اين هنرتحت عنوان استادان سبعه يا استادان هفتگانه مشهورگشتندكه عبارتند از:ارغوان بن عبد الله كاملي،مولانا عبدالله صرفي،مولانا يحيي صوفي،مولانا مبارك شاه سيوفي،مباركشاه بن قطب تبريزي،مولانا احمد سهره وردي.
ياقوت مستعصمي درسال 698ه.ق دار فاني را وداع گفت وازاو به عنوان بزرگترين خوشنويس در عرصه هنرنگارش خط ثلث ياد ميشود.تصوير زير نمونه اي از برگ قرآن به خط ياقوت مستعصمي ميباشد.