جواد بختياري معتقد است که با توجه به رعايت نسبت هاي طلائي در خط نستعليق، اين هنر ايراني شاهکار هنرهاي عالم است.
جواد بختياري، خوشنويس، نقاش و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار ايلنا، گفت: نستعليق هنري است که در عالم هستي يکتاست. هنر 1400 ساله ايران بعد از اسلام، توجه به دنياي درون از نگاه بيروني است که هنر ايران را به سمت هنري آبستره پيش مي برد. در اين دوره هنر ايران به ويژه خوشنويسي و نقاشي قائم به ذات خود است.
وي ادامه داد: جامعه ما سرشار از استعدادهاي درخشان است و همت همه ايراني ها چه افراد دولتي و چه غير دولتي بايد در راستاي بارور کردن و احترام گذاشتن به اين استعدادها بسيج شود.
بختياري بيان کرد: هنرهاي تجسمي ايران بعد از قرن اول هجري به سمت انتزاعي شدن مي رود و بر استعاره هاي دروني تکيه مي زند ولي در قرن هشتم و نهم هجري خطي در ايران ابداع مي شود که در حقيقت هنري بي بديل است.
وي دليل اين بي بديلي نستعليق را توجه به نسبت هاي طلائي دانست و اظهار کرد: انسان در هيج زمان در تاريخ بشري نتوانسته هنري درست کند که کاملا" مبتني بر رعايت نسبت هاي طلائي باشد. اين نسبت ها اساس زيبائي شناسي جهان هستي است.
وي خواستار بازگو شدن ارزشهاي والاي اين هنر شد و اضافه کرد: نه در موسيقي، نه در تئاتر، نه در معماري و نه در هيچ هنر ديگري دقت و ظرافت هنر نستعليق وجود ندارد و اين يک ويژگي منحصر به فرد است.
اين استاد دانشگاه در ادامه به توضيح در مورد نسبت هاي طلائي پرداخت و بيان کرد: اساس زيبائي شناسي جهان هستي از گل آفتابگردان تا کهکشان راه شيري با اين نسبت ها ارتباط دارند. اين نسبت ها پنج هزار سال است که در يونان و مصر باستان شناخته شده و آنها را به کار بسته اند.
وي خاطر نشان کرد: "فيبوناچي" دانشمند و رياضي دان ايتاليايي در قرن پانزدهم ميلادي يک رديف عددي مطرح مي کند. اين اعداد 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21 و ... هستند که هر عدد جمع دو عدد ماقبل خود است و بين آنها رابطه اي جالب وجود دارد که اين رابطه حتي در گل آفتابگردان نيز وجود دارد.
وي افزود: با يک سري تحليل هاي رياضي در مورد رابطه بين اين اعداد به عدد 618/1 مي رسيم که جالب است بدانيد اين عدد و رابطه بين انها که به رابطه "نسبت 10 به 6 " معروف است در بينهايت موجود هستي وجود دارد حتي در تخمه هاي گل آفتابگردان و يا بدن انسان.
وي به توضيح در مورد رابطه نستعليق و نسبت هاي طلائي و نيز عدد 618/1 پرداخت و خاطر نشان کرد: خط نستعليقي درست است که زاويه قلم نگارنده آن 5/63 درجه باشد که اين زاويه مبين درجه اي همان نسبت 10 به 6 است.
اين استاد خوشنويسي، نستعليق نويسي را موفق دانست که به اين نکته حياتي هنر خوشنويسي و نستعليق توجه کند و ادامه داد: اين يک قانون است که اگر زاويه قلم خطاطي که نستعليق کار مي کند، 5/63 درجه نباشد، امکان ندارد بتواند کلمه اي را درست و کامل بنويسد البته حفظ اين زاويه در امتداد خطاطي نيز بسيار مهم است.
وي به ارائه مثال هايي در اين زمينه پرداخت و گفت: قدماي نستعليق ايران حسي اين کار را مي کردند و در ناخودآگاه خود اين زاويه را به دست آورده بودند به عنوان مثال بهترين نمونه رعايت اين قانون "ميرزا غلامرضاي اصفهاني" است ولي استادي چون "مير عماد" در برخي خط هايي که نوشته است، اين قانون را رعايت نکرده که به همين دليل حدود 30 درصد از کارهايش قابل قبول نيست.
وي افزود: به عنوان مثال حرف " د " اگر خوب و کاملا" قانوني نوشته شود نسبت 618/1 بين دو طرف آن رعايت شده است و يا در حرف " ن " درست و کامل نستعليق نسبت 10 به 6 حتي در عمق گودي اين حرف رعايت مي شود.
بختياري به پي ريزي اساس نستعليق بر مبناي همين جريان اشاره کرد و گفت: در هيچ پديده هنري در دنيا اين اتفاق نيفتاده است. نستعليق نويسان گذشته که البته هيچ آشنايي با اين نسبت هاي طلائي نداشتند و تنها با حس زيبائي شناسي خود به اين نسبت ها رسيدند، را بايد ستود.
وي وجود نسبت طلائي در ساختارسازي نستعليق را نيز متدکز شد و بيان کرد: نسبت طلائي نستعليق تنها در حروف نيست بلکه در دوره صفويه به ساختارسازي نستعليق نيز رسوخ کرد و ماندگار شد ولي متاسفانه هرچه از گذشته ها فاصله مي گيريم از توجه به اين نسبت ها در نستعليق کاسته شده است.
وي قسم ياد کرد که اگر يک استعداد متوسط با يک آموزش متوسط خطاطي همراه شود، به شرط رعايت نسبت هاي طلائي يک خوشنويس ممتاز بسيار خوب خواهيم داشت.
اين هنرمند خوشنويس با اشاره به تاريخ سالي كه وي براي نخستين بار به كشف اين رابطه نائل شد، اظهار داشت: وقتي در سال 67 اين رابطه ها را کشف کرده و آنها را مطرح کردم با توطئه سکوت روبرو شدم زيرا برخي معتقد بودند که چرا بايد يک خوشنويس و مدرس جوان مانند بختياري اين رابطه ها راکشف کند!.
وي در پايان به انتقاد از انجمن خوشنويسان ايران در مقوله آموزش خوشنويسي پرداخت و گفت: انجمن خوشنويسان ايران به جاي آموزش اين نسبت ها هنرجو را گيج کرده و به آنها چيزي ياد نمي دهد. در جامعه هنر امروز ما يا برخي کورکورانه از گذشته هاي اين هنر پيروي مي کنند و يا برخي با نوآوري هاي بي قاعده و بدون قانون با خط خطي کردن يک کاغذ به قول خودشان خوشنويسي و نستعليق را از تکرار در مي آورند!. من به خاطر همين ندانم کاري ها قريب به شانزده سال است که قيد انجمن خوشنويسان ايران را زده ام و به حالت قهر از اين انجمن دور شده ام.
نقل از سايت اطلاع رساني ايلنا