كورش زارعي سال 1350 در ميناب متولد شد. بعد از كارهاي دانش‌آموزي، سال چهارم دبيرستان بود كه نمايش «گل و جهله» را كارگرداني كرد و در دوازدهمين جشنواره بين‌المللي تئاتر فجر جايزه كارگرداني دوم، نويسندگي دوم، بازيگري اول مرد و عنوان نمايش برگزيده كانون ملي منتقدان ايران را دريافت كرد.
سال 1374 سرنوشت تئاتري او با گروهي در قم گره خورد كه بعدها آيين نام گرفت. اين گروه اجراهاي متفاوتي در جشنواره‌هاي بين‌المللي داخلي و خارجي داشته است و تجربه‌هاي متنوع و جديد در عرصه هنر نمايش در استان‌ها و شهرستان‌هاي كشور در 14 سال گذشته به دست آورده و اكنون اجراي نمايش «مسافران كوفه» در برج آزادي تازه‌ترين كار آنهاست.
چه شد كه تصميم به اجراي يك نمايشنامه مذهبي گرفتيد؟
در واقع تئاتر جداي از دين نيست، چراكه پيدايش تئاتر به مذهب باز مي‌گردد. حال هنرمند تئاتر اگر بخواهد در هر ژانر و قالبي، نمايشي را روي صحنه ببرد، طبيعتا محتواي آن خارج از ارزش‌هاي انساني نيست كه اين رابطه مستقيم با مذهب دارد.
هنرمندي كه در تئاتر فعاليت مي‌كند سعي دارد مكارم اخلاقي را ترويج دهد، لذا تا تئاتر وجود دارد، همواره محور آثار نمايشي، مباني اخلاقي و مباحث عالي بشري است.
البته در گروه تئاتر آيين كه عضو آن هستيد، اجراهاي مناسبتي سابقه دارد. چرا؟
گروه تئاتر آيين حدود يك دهه است كه مشغول فعاليت است. در طول فعاليت چندين ساله، اين گروه نمايش‌هاي متفاوتي را به صحنه برده است. اما در طول سال، 3 ماه را براي دلمان كار مي‌كنيم. نمايش مسافران كوفه نيز از اين دست است. چيزي است كه به آن عشق مي‌ورزيم و
جوهره انديشه گروه است كه در طول سال 2 الي 3 ماه را به توليد اين دست از نمايش‌ها اختصاص مي‌دهيم براي
دلمشغولي‌ها و دلتنگي‌هاي خودمان و مردم. به طور كلي تئاتر ديني و مذهبي راهي است براي كشاندن مردم به سالن نمايش.
اين گونه آثار چگونه مردم را با تئاتر آشتي مي‌دهند؟
تئاتر مذهبي پتانسيل خوبي براي جلب مخاطب دارد. به اين شكل كه ما
مردم عادي كوچه و بازار را به اين وسيله به سالن تئاتر مي‌كشانيم و براي ديدن تئاتر حرفه‌اي تربيت كنيم. در واقع به آنان نشان مي‌دهيم كه هنر نمايش بازتابي از فرهنگ، دين و باورهاي مذهبي‌شان است.
اما معمولا مخاطبان اين دست نمايش‌ها دعوتي هستند؟
با ما از مدارس، شركت‌ها و ادارات مختلف تماس مي‌گيرند تا بليت كار را پيش خريد كنند. حتي از مردم عادي، بچه‌هياتي‌ها و بسيجيان نيز به صورت انفرادي از نمايش ما ديدن مي‌كنند. حال شما اين جمعيت را در سالن نمايش مي‌بينيد و ممكن است احساس كنيد جمعيت به صورت سازماني از نمايش ديدن مي‌كنند، ولي اين مخاطب و تماشاچي كاملا به صورت خودجوش به سالن نمايش كشانده شده است. يادمان نرود كه اين نمايش يك نمايش سفارشي نبوده است. نمايش مسافران كوفه حرف دل هنرمندان گروه تئاتر آيين است.
نمايش مذهبي شاخصه‌هاي خودش را دارد كه اول از‌همه بايد تئاتر باشد. آيا طي اين چند سال در كارهايتان به اين سمت حركت كرده‌ايد؟
در نمايش مسافران كوفه سعي كرديم خيلي تئاتري‌تر و فني‌تر به اين واقعه تاريخي بپردازيم. سعي كرديم اين حماسه را از منظر فلسفه و حكمت و عقلانيت بشري مورد بررسي قرار دهيم. در اين نمايش به‌كرات از شخصيت‌هاي نمايش ديالوگ‌هاي فلسفي مي‌شنويم. شخصيت‌هاي نمايش دچار ترديد هستند. چه شخصيت‌هاي مثبت و چه شخصيت‌هاي منفي. به طور كلي ما سعي كرديم در اين نمايش واقعه تاريخي قبل و بعد از عاشورا را از منظر حكمت بررسي كنيم و نگاه و پنجره‌اي تازه‌اي را به روي مخاطب بگشاييم.ما در اين نمايش شاهديم كه شخصيت‌ها پيرامون حكمت خدا صحبت مي‌كنند. اشاره مي‌كنم به ديالوگي از نمايش: خداوندا در خميره مسلم چه گذارده‌اي كه او اين چنين است و من اين گونه فرومايه؟ آيا اين عدالت است؟ اين رويكرد تازه‌اي است كه در اين نمايش تجربه مي‌كنيم اما در نمايش‌هاي گذشته صرفا به روايت يك واقعه تاريخي مي‌پرداختيم.
آيا مخاطب شما با اين نگرش جديد ارتباط برقرار مي‌كند؟
اين تجربه‌اي بود كه ما تصميم گرفتيم براي اجراي نمايش مسافران كوفه عملي كنيم. البته ترس اين را داشتيم كه مبادا مخاطب نپذيرد و در مقابل طرح چالش‌هاي بشري واكنش منفي نشان دهد. اما به هر حال يك فعاليت هنري نيازمند جسارت نيز است. خوشبختانه مخاطب نيز در پذيرش اين نگاه جديد واكنشي مثبت نشان داد.
آيا در ساختار نيز روش جديدي را تجربه كرده‌ايد؟
بله، ما فراز‌هايي از اتفاقات مهم تاريخ را انتخاب كرده‌ايم تا بتوانيم در آن مسائل مهم انسان امروز را مطرح كنيم. اتفاقا به نكات بسيار جالبي نيز رسيديم. يكي از اين مسائل مهم و جالب اين بود كه خيلي از مواردي كه مسلم، مرد كوفي و... در گذشته با آن دست و پنجه نرم مي‌كردند مبتلا به جامعه امروز است. اين مسائل چه به لحاظ اجرا، ميزانسن، طراحي صحنه، لباس و... يك كار جديد در تئاتر مذهبي و متفاوت از اجراهاي قبلي گروه به شمار مي‌آيد.
با اين حال زبان در نمايش‌هاي مذهبي و تاريخي بسيار كتابي است كه در كار شما هم ديده مي‌شود؟
ما در هنر نمايش بين مخاطب و تئاتر قراردادي تعيين مي‌كنيم كه اين جغرافيا جايي است كه فلان واقعه تاريخي رخ مي‌دهد. براي القاي بهتر جغرافيا يا برهه زماني خاص به‌مخاطب سعي مي‌شود به زبان كوچه و بازار آن وقت گويش كنيم. در واقع به اين وسيله به درام يا نمايش، قدمت تاريخي مي‌دهيم.
با اين حال به نظر شما تئاتر مذهبي نيازمند يك نگرش جديد است؟
بله، قطعا براي جلب مخاطب و ارتباط قوي با مخاطب و حفظ اين سبك از نمايش نيازمند يك دگرديسي و نگرش جديد هستيم. به نظر من روايت صرف يك واقعه تاريخي خيلي تاثيرگذار نمي‌تواند باشد. احساس مي‌كنم مباحث عالي بشري و تعميم آن به واقعه عاشورا بايد محور اصلي تئاتر مذهبي قرار گيرد.
به طور كلي جايگاه تئاتر مذهبي و عاشورايي را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
با اين كه از سوي مديران ارشد و متوليان امر نمايش سعي شده به اين نوع يا ژانر هنري بهاي بيشتري داده شود، اما كافي به نظر نمي‌رسد. نمايش‌هاي مذهبي تنها در 2 ماه محرم و صفر روي صحنه ديده مي‌شوند كه به هيچ وجه كافي نيست.
