هنر، ذهن و علم شناخت

بسم الله الرحمن الرحیم

 

هنر، ذهن و علم شناخت                                               

 

www.philosophy.ubc.ca/art-mind/index.html

سايت هنر، ذهن و علم شناخت که به فلسفه و زيبايي شناسي مي پردازد، مجموعه اي است ساده و جمع و جور؛ اما از نظر بحث ها و مقالات زيبايي شناسي، غني و پر محتوا. دانشگاه مريلند[1] با همکاري انجمن زيبايي شناسي آمريکا، اين سايت را راه اندازي کرده است. به نوعي، اين سايت منبع خبر رساني فعاليت هاي مؤسسة NEH مي باشد. همان‌طور که از سر فصل سايت، يعني هنر، ذهن و علم شناخت پيداست، سمت و سوي آموزشي و فرهنگي اين مؤسسه نيز در همين راستاست.

جرالد لوينسون[2] (رياست) ، نوئل کارول[3] ، دومينيک لوپز[4] و جنيفر رابينسون[5] (معاونت) از بنيانگذاران اين مؤسسه هستند.

اين سايت، گرافيک ساده اي دارد و از شش عنوان اصلي تشکيل شده است:

Overview (شرح نامه)، Program (برنامه)، Personnel (دست اندرکاران)، Researches (پژوهشها)، Teaching (آموزش)، Links (پيوندها).

·   در صفحة اصلي (Home)، مقدمة کوتاهي دربارة هنر آمده است:

به مثابة فرهنگ هاي گوناگون، آثار هنري نيز ساختة ذهن بشر است. مؤسسه در تلاش بوده است تا با گردهمايي فيلسوفان هنر، ذهن، روانشناسي ، بيولوژي و عالمان رشتة هنر، از جمله هنرهاي بصري، موسيقي، ادبيات و سينما، به ارتباط ساختاري علوم شناختي[6] در زيبايي شناسي و ادراک هنر بپردازد.

·   در بخش شرح نامه(Overview) آمده است:

وقتي عبارت زيبايي شناسي در قرن هجده، توسط الکساندر بامگارتن[7] وضع شد ، وي پيش بيني مي کرد اين رشته، گستره اي به‌سوي مطالعات شناختي انواع هنر خواهد بود؛ چرا که در ارتباط بين هنر و ادراک، زيبايي شناسي، عامل مرکزيت اين حوزه است. با اين وجود، ادراک آثار هنري فقط يک کار احساسي نيست؛ حافظه، توقع، تخيل، عاطفه و تعقل (شامل عقل‌گرايي روايي) نيز نقشي انکار ناپذير در ادراک آثار هنري دارند. در نتيجه، زيبايي شناسي از بدو پيدايش خود، به خصوص وقتي بحث از هنر به ميان مي آيد، با ساختارهاي روان‌شناسي و فرآيند هاي شناختي و معرفتي ارتباط يافته است. در چند دهة اخير، ارتباط نزديکي بين انواع هنر و فرآيندهاي شناختي و ادراکي، به وضوح در حال افزايش بوده است. زبان هنر (1968)، اثر نلسون گودمن[8] برنامة تحقيقاتي قدرتمندي در اين باره طراحي کرده است. گودمن نيز مانند نظريه پردازان آموزشي و فيلسوفان هنر، مانند هاوارد گارنر[9]،  مطالعة بازنمود[10] و ساير سيستم ها و فرآيندهاي نمادين را يکي از مرکزي ترين موضوعات تحقيقات زيبايي شناسي مي داند. فيلسوفان در واکنش به پيشنهادهاي جزئي نگرانة گودمن، وي را به دليل گرايش به هنر، آن هم در حوزه هاي مختلفي از فلسفه، نه فقط زيبايي شناسي، تأييد کرده اند. از سويي، فيلسوفان معاصر براي درک هنر و نگرش بهتر و بيشتر به آثار هنري، برخي مانند کندال والتون[11] به فلسفة ذهن و گروهي چون گِرگوري کوري[12] به  علم شناخت روي آورده اند. در حقيقت، اين بحث بازگشتي است به مفهوم اصلي زيبايي شناسي، به مثابه مطالعه براي شناخت دوبارة هنر که در يک دوره، دنبال مي شد؛ دوره اي که فقط بر  ارزيابي تجربي زيبايي شناسي متمرکز شده بود.

لذا مؤسسة NEH به منظور ايجاد زمينه اي نوين در اين حوزه، طرح ريزي شده است. خلق دانش در اين حوزه، تحقيق ظهور و شکوفايي مراحل هنري است؛ اما با حضور فيلسوفان و عالمان علم شناخت، گاهي بحث با نوشته هاي دانشمندان علوم انساني، مانند هنرهاي فردي همسو مي شود. از اين رو، در اين مؤسسه، ما با جزئيات و بررسي سيستماتيک اين رشتة گسترده رو به رو نيستيم. مؤسسه اقدام به گردهمايي دانشمندان ادب، مورخان هنري، موسيقي دانان و نظريه پردازان سينما و فيلم با فيلسوفان هنر و ذهن کرده است تا دربارة مرحله اي نوين از پتانسيل آثار شناختي مطالعات هنري، به تبادل نظر بپردازند.

در پايان، عنوان شده که انتظار مي رود شرکت کنندگان مؤسسه، نه تنها کار جديدي دربارة فلسفة ذهن، زيبايي شناسي و علم شناخت ارائه دهند، بلکه بحث و دريافت هاي خود را مطابق با آموزه‌هاي مؤسسه، همسو کنند و در جهت توسعة آن، پيش برند.

·   در بخش برنامه ((Program آمده است:

از آنجا که فلسفة ذهن و علم شناخت، سطح وسيعي از روش شناسي[13] را در بر گرفته، مؤسسه در دو هفتة آغازين فعاليت هاي خود، به ساختارها و يافته هاي فلسفي ذهن و علم شناخت و سؤال هاي زيبايي شناسي مي پردازد. هر هفته، موضوعات، متعاقباً با بحثي دربارة ارتباط اين ساختارها با ژانرها يا حوزه هاي هنري خاص، عوض مي شود. اين روش به منظور تشويق و ترغيب شرکت کنندگان در مؤسسه، طراحي شده تا آموزش هاي مربوط به رشتة خود و برنامه هاي تحقيقي شخصي‌شان را بر اساس درون‌مايه هاي مطرح شدة مؤسسه انتخاب کنند. در فواصل بين برنامه ها، وقت کافي براي مطالعات فردي و انعکاس تبادلات غير رسمي در ميان شرکت کنندگان و گروه هيئت علمي و دست اندرکاران اختصاص يافته است. يک روز از هر هفته، اختصاص داده شده تا ملاقات با هيئت علمي آزاد باشد. بدين‌سان، شرکت کنندگان مي توانند بحث هاي هفتگي خود را دربارة تحقيقات جاري مؤسسه مرور کنند و به بحث و تبادل نظر بپردازند. از شرکت کنندگان خواسته مي شود تا قطعة کوچکي از آثار کلاسيک زيبايي شناسي شناخت گرايان و بعضي بحث هاي کلي فلسفة ذهن و علم شناخت را در مؤسسه بخوانند. هدف از ملاقات با گروه علمي، پيشرفت کارهاي گروهي آنهاست.

قبل از آن، طرح ها کپي مي شود و بين شرکت کنندگان پخش مي گردد تا از قبل بخوانند و به بحث بپردازند. به خاطر چند رشته اي بودن و ساختارگرايي موضوعات، به چيزي به نام خوانش قبلي يا جامع نياز نيست. فقط استفاده از فهرست خواندني هاي پيشنهادي، موجب مي شود شرکت کنندگان با خواندن کلي کتاب ها که طبق موضوع هفته و تحقيق فردي و پروژهاي آموزشي طراحي شده، اطلاعات جامعي کسب کنند. طبق برنامة زير، ترتيب برنامة کلي مؤسسه نمايش داده مي شود:

ساختار هنري و شناخت

کاترين الجين[14] : هنر و ادراک؛ ميراث گودمن؛

گرگوري کوري : تخيل و اصالت هنر؛

کولين مک گين[15] : رؤياها چيستند؟

جرج  رِي[16] : زيبايي شناسي و روان‌شناسي تجربي؛

اُووِن فلنگان[17] : خودآزمايي، خودآفريني، خود طرحي؛

جنيفر رابينسون : احساس، حقيقت زيستي يا ساختار اجتماعي.

 

موسيقي

جرالد لوينسون[18] : موسيقي، انديشه و ادراک؛

دايان رافمن[19] : همساني در اختلاف هاي هنري؛

باربارا تيلمان[20] : آموزش و ادراک ساختارهاي موسيقيايي؛

شاون نيکولز[21] : تخيل و عقيده.

 

عکس

دومينيک لوپز : عکس در عمل؛

مارک رولينز[22] : ذهنيت در عکس: استراتژي هاي ادراکي و تفسير هنر بصري؛

تومار جِندلر[23] : ادراک ـ بازنمود/ تصوير و توجيه؛

جان براون[24] : تکنولوژي و تحليل فضاي عکس.

 

هنرهاي روايي

 لورا پريني[25] : کاربرد زيبايي شناسي تجربي؛

باربارا وُن[26] : عاطفه، ادبيات و هنرهاي روايي؛

جوزف استم[27] : دانش استعاره؛ 

اليوت سابر[28] : هنر و تکامل.

 

تکامل و فرهنگ

ويليام ويمسات[29] : ساختارهاي خلاق در تکامل مفاهيم فرهنگي پيچيده؛

رونالدو دوسوسا[30] : آيا هنر، نوعي اقتباس است؟ (وجه هايي براي يک چشم انداز تکاملي در حُسن زيبايي شناسي)؛

جاناتان کوهن [31] : رنگ ها و تنوع ادراک؛

هاسکينگ[32] : زيبايي شناسي و جدايي آن از علم؛

سارا وورث[33] : ادراک روايتي و روايت ادراک.

· در بخش دست اندرکاران (Personnel) فهرستي از دست اندرکاران و مسئولان گروه علمي مؤسسه آمده است:

نوئل کارول، استاد فلسفة مونرو، سي. بردزلي[34] در دانشگاه ويسکانسين[35] است. وي نويسنده و مؤلف کتاب هاي متعددي دربارة فلسفة فيلم و فلسفة ادبيات، چون نظريه پردازي حرکت تصوير، فلسفة وحشت، فلسفة هنر توده اي، فراتر از زيبايي شناسي و... مي باشد. کارول از پيشگامان نگاه شناختي و معرفتي در مطالعات فيلم است.

جرالد لوينسون استاد فلسفة دانشگاه مريلند است. توجه و علايق وي در حوزه هاي زيبايي شناسي موسيقي، احساس در هنر، تفسير هنر، ويژگي هايي زيبايي شناسي، موسيقي در لحظه و... مي باشد. وي ويراستار فرهنگ نوين زيبايي شناسي آکسفورد است. لوينسون اخيراً رياست جامعة زيبايي شناسان آمريکا را به عهده گرفته است.

دومينيک لوپز استاد فلسفة دانشگاه بريتانياي کلمبياست. وي در باب فلسفة هنرهاي بصري که نظري بر چشم اندازهاي زيبايي شناسي و فلسفة هنر دارد، فعاليت مي کند. وي نويسندة کتاب ادراک عکس و ويراستار کتاب زيبايي شناسي راتلِج است.

جنيفر رابينسون استاد فلسفة دانشگاه سين سيناتي[36] است. وي مؤلف کتاب موسيقي و معنا و نيز هنر، شناخت و احساس است و  مقالاتي چند دربارة موضوعاتي چون نمايش، سبک بازنمود و احساس، به رشتة تحرير در آورده است.

در ادامه، ليستي از کارکنان هيئت علمي و فهرست تأليفات و سوابق آنان و رشته، حوزة فعاليت و نحوة تماس و ارتباط با اعضا درج شده است.

·   بخش پژوهش ها ((Researches شامل کتاب شناسي، تجسم، تکامل و هنر، ساختارها، موسيقي، روايت و... است. زيبايي شناسي، نوشتة جرالد لوينسون؛ عکس و ذهنِ مجسم، نوشتة دومينيک لوپز و حس در هنر، نوشتة جنيفر رابينسون از جمله پژوهش هاي اين بخش است.

·   در بخش آموزش ((Teaching آمده است:

يکي از اهداف اين ارگان، توسعة منابعي است که به تحقيقات زيبايي شناسي و هنر کمک مي کند و آنان که مي خواهند فلسفة دين، ذهن و علوم شناختي را در آموزه هاي خود گسترش دهند. کارگزاران و گروه علمي منتخب، سمينارهايي در باب ساختارها و دستورهاي آموزشي و فني ارائه خواهند داد که به معرفي موارد فلسفة ذهن و علم شناخت مي پردازد و در کتاب هاي زيبايي شناسي، از آن بحث خواهد شد.

برخي از مقالات آموزشي اين بخش، عبارت است از:

آموزش علم شناخت و هنر، قسمت اول (هنر بصري) ، نوشتة سينتيا فريلند[37] ؛

آموزش علم شناخت و هنر، قسمت اول (نظرية فيلم) ، نوشتة سينتيا فريلند؛

آموزش علم شناخت و هنر، قسمت اول (موسيقي) ، نوشتة سينتيا فريلند؛

فلسفة هنر بصري، نوشتة مارک رولينگ[38]، دانشگاه سنت لوئيز واشينگتن؛

و....

وب سايت هاي  معرفي شده در اين بخش نيز عبارت است از:

ذهن هنرمند به آدرس www.library.advanced.org  ؛

هنر و علم شناخت به آدرس www.hfac.uh.edu ؛

و...

·   بخش نهايي قسمت پيوندها (Links) است که حاوي چهار سرفصل است:

 پيوندهاي عمومي، پيوندهاي زيبايي شناسي، پيوندهاي فلسفة ذهن، پيوندهاي علم شناخت.

هر سرفصل حاوي چندين وب سايت است. با کليک بر هر سايت، وارد شاخه اي جداگانه از مباحث زيبايي شناسي، فلسفة ذهن و علم شناخت مي شويد.

 

 

نویسنده:زهراطراوتی

منبع:ماهنامه رواق هنر واندیشه،شماره چهار

Ps147