بازار از گذشته تاکنون قلب تپنده هر مرکز جمعیتی است، شهر تاریخی کرمان نیز که قدمتی هزاران ساله دارد از این امر مستثنی نیست اما این شهر بازاری منحصر به فرد دارد که به بزرگترین راسته بازار ایران شهرت یافته است.
بازاری متشکل از دهها راسته بازار که به مرکز تجارت شرق کشور تبدیل شده است، در گذشته کرمان مرکز اتصال بنادر جنوبی و دریای عمان و خلیج فارس به شهرهای شمالی بوده و همین امر به بازار کرمان موقعیتی استراتژیک داده است.
قلب اقتصاد کرمان از دوره تیموریان تاکنون می تپد
80 درصد بناهای تاریخی شهر کرمان در پیرامون بازار کرمان احداث شده اند و این بازار تاریخی که در زمان تیموریان بنای آن نهاده شده است تاکنون نقش خود را حفظ کرده است و همچنان پویا و سرزنده به قلب تپنده کلانشهر تاریخی کرمان می ماند.
بازار کرمان متشکل از مجموعه های تاریخی متعدد است که می توان به چار سوق، آب انبارها، مساجد، کاروانسراها، میدانهای تاریخی، ساختمانهای ادارات، حمام اشاره کرد.
چهار سوق
این بازار بزرگ و منحصر به فرد کلکسیونی از تحولات معماری در ایران محسوب می شود بطوریکه هر قسمت از این بازار در زمان یکی از حکام کرمان بنا نهاده شده است و در حال حاضر این بازار متشکل از 20 راسته بازار مختلف است.
راسته اختیاری قدیمیترین بازار کرمان
قدیمی ترین قسمت بازار کرمان به بازار اختیاری منسوب است، دلیل این امر نیز این است که در زمان تیموریان عده ای از مردم شهر کرمان به صورت اختیاری اقدام به احداث شالوده بازار کرمان کردند که هم اکنون نیز این راسته بازار وجود دارد و به این نام خوانده می شود.
رفته رفته بنا به نیاز و تقاضا بخشهای دیگر به بازار افزوده شد که می توان به بازار مسگرها، چارسوق، سردار، حاج آقا علی، عزیز، مظفری، قدمگاه، کلاه مالی، عطاری، زرگرها، وکیل، ارگ، سراجی، گنجعلیخان، قلعه محدود و میدان قلعه اشاره کرد.
مجموعه گنجعلیخان نماد تحول تاریخی در کرمان
اما در میان این بازارهای که هر کدام در یک زمان خاص تاریخی بنا نهاده شده اند مجموعه گنجعلیخان نمونه ای بی همتا در معماری ایران زمین محسوب می شود.
این شاهکار معماری ایرانی را می توان در تاریخ بازار کرمان تحولی شگرف نامید بطوریکه موجب رونق چشمگیر بازار کرمان شد و آن را از مرکزیت اقتصادی به مرکز اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تبدیل کرد.
این بازار در سال 1005 هجری قمری در زمان حاکم مقتدر کرمان گنجعلیخان احداث شد و تکامل این بنا در زمان پسرش علیمردان خان صورت گرفت.
این بازار توسط استاد بزرگ معماری ایران سلطان محمد معماری بنا نهاده شده است و هم اکنون نیز در حال فعالیت است.
این بنا در واقع نقطه اتصال و پیوند دهنده راسته بازارهای مختلف شهر کرمان محسوب می شود، در این مجموعه از مسجد و مدرسه گرفته تا ضربخانه و حمام وجود دارد این مجموعه های بی همتا مملو از نقاشی، مقرنس کاری، گچبری و کاشیکاری های زیبای هنرمندان کرمانی است.
بازار قلعه محمود
کتیبه های نقش بسته در مجموعه زیبای گنجعلیخان به خط استاد علیرضا عباسی تزئین شده اند و زیبایی و شکوه این مجموعه عظیم تاریخی را دو چندان کرده است.
بازار کرمان هر چند در طول تاریخ مورد هجمه های مختلف از جمله حمله خونخوار تاریخ آقا محمد خان قاجار قرار گرفت اما همچنان سربلند و سرافراز است و هر گوشه از این بنا صدها راز و رمز معماری و داستان تاریخی را در خود جای داده است.
حضور مداوم گردشگران خارجی در بازار کرمان
حضور گسترده گردشگران به خصوص گردشگران خارجی در هیچ فصلی از سال متوقف نمی شود و با حضور در بازار می توان حضور صدها گردشگر خارجی و هزاران گردشگر داخلی را دید.
حفظ، نگهداری و مرمت این بنای تاریخی یکی از مهمترین ضروریات شهر کرمان است زیرا به نظر می رسد با توجه به وجود این جاذبه های تاریخی باید همچون دیگر شهرهای تاریخی ایران گردشگری را پایه رونق و توسعه کلانشهر تاریخی کرمان قرار داد و از این گنجینه های بی نظیر تاریخی محافظت کرد.
این امر متاسفانه تاکنون به هیچ وجه مورد توجه مسئولان استان کرمان نبوده است و بی توجهی به این بناهای تاریخی آنها را در معرض خطر تخریب قرار داده است.
گردشگری پایه توسعه کرمان/ مسئولان توجه کنند
محمد صدوقی، کارشناس گردشگری در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهر کرمان از معدود شهرهای با ظرفیت واقعی گردشگری در کشور محسوب می شود بطوریکه با توجه به داشته های تاریخی و فرهنگ غنی نام کلانشهر تاریخی واقعا برازنده این شهر است.
وی افزود: کرمان بیشترین آثار تاریخی ثبت در فهرست آثار ملی را دارد و زیبایی ها دیدنی های این شهر بسیار بیشتر از برخی شهرهای دیگر است که هم اکنون در بحث گردشگری رونق بیشتری دارند که این امر تنها به یک عامل بر می گردد و آن دیدگاه متلویان است.
حضور گردشگران در کرمان برنامه ریزی شده نیست
وی گفت: مسئولان برخی استانها و شهرهای تاریخی به گونه ای برنامه ریزی می کنند که زمینه حضور گردشگر و جذابیت لازم در مکانهای گردشگری به وجود آمده است و این امر در واقع مهمترین عامل رشد و توسعه این شهرها است.
صدوقی افزود: اما در کرمان با وجود اینکه در هیچ فصلی از سال بدون گردشگر نیست اما برنامه ریزی مناسبی در این خصوص نیز وجود ندارد در واقع ورود گردشگران خودجوش است.
بازار کرمان
وی با اشاره به حضور گردشگران خارجی در کرمان گفت: این افراد در اکثر موارد در قالب تورهای توریستی خارج از استان به کرمان سفر می کنند و بازار کرمان و برخی بناهای تاریخی از جمله باغ شاهزاده ماهان و ارگ بم و ارگ راین از جمله مکانهای مورد نظر آنها محسوب می شود.
صدوقی ادامه داد: با این وجود کمتر در راستای معرفی جاذبه های کرمان کار شده است و از سوی دیگر برخی بناهای تاریخی منحصر به فرد در کرمان به حال خود رها شده اند.
وی ادامه داد: در بین مردم کرمان این امر شهرت دارد که در برخی از شهرهای تاریخی حتی اگر یک آجر دوران قاجار هم باشد دورش حصار می کشند و برای بازدید از آن بلیط فروشی می کنند و جالب اینکه اینقدر از آن تعریف می کنند تا گردشگر نا خود آگاه به این مکانهای می رود و برای خرید صنایع دستی آنها هزینه می کند اما در کرمان به سادگی بسیاری از بناهای تاریخی در حال تخریب هستند و بحث صنایع دستی نیز اسف بار است در واقع برنامه ریزی در خصوص هیچ یک از این موارد صورت نگرفته است.
بستن دربهای آب انبارهای کرمان؛ راهکاری در مقابل تخریب
وی گفت: به طور مثال بازار کرمان چندین آب انبار تاریخی دارد اما تمام دربهای آنها بسته است و وقتی از پائین نگاه می کنیم تمام این آب انبارها را آبهای ناشی از بالا آمدن آبهای زیر سطحی کرمان فراگرفته است اما راهکار متولیان تنها این بوده که دربی آهنی برآنها بزنند و قفل کنند.
صدوقی گفت: مسجد جامع کرمان در وضعیت نامناسبی قرار دارد و آبهای زیر زمینی آن را تهدید می کند و این امر در مورد اکثر بناهای تاریخی دیگر نیز مصداق دارد در این میان باید از مسئولان میراث فرهنگی کرمان پرسید برای رهایی از آبهای زیر سطحی چه کاری انجام شده است زیرا شاهد هستیم به مرور این بناها در حال تخریب هستند.
وی گفت: این امر ناشی از این مسئله است که مسئولان استان کرمان دید مثبت در خصوص آثار تاریخی و گردشگری ندارند در این میان یک دست میراث فرهنگی نیز صدا ندارد زیرا این شهر مملو از آثار تاریخی است و نگهداری از آنها به یک عزم همگانی نیاز دارد.
شهرداری آماده همکاری با میراث فرهنگی است
شهردار کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهر کرمان در واقع یک شهر تاریخی است و از سوی دیگر رو به توسعه و پیشرفت که برای ساخت و توسعه آن همه باید دست به دست هم بدهیم.
بازار کرمان
ابوالقاسم سیف الهی افزود: کرمان تعداد قابل توجهی آثار تاریخی ثبت شده دارد که بسیاری از آنها از جمله بازار تاریخی شهر کرمان از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار هستند.
شهردار کرمان گفت: باید از این پتانسیل در راستای توسعه شهر کرمان استفاده کنیم و با سرمایه گذاری در این بخش زمینه حضور گردشگران و همچنین ایجاد شهری زیبا را فراهم کنیم که در این میان مرمت آثار تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی ادامه داد: شهرداری کرمان آماده همکاری در راستای ساماندهی آثار تاریخی است.
وی گفت: باید آثار تاریخی شاخص را به صورت کامل مرمت کنیم و زمینه حضور گردشگر را فراهم کنیم اما نمی توان در دستانمان چندین مکان تاریخی را نگاه داریم اما بودجه لازم برای مرمت آنها نداشته باشم و درنهایت دردی هم از هیچ یک برداشته نشود.
وی در خصوص بازار کرمان گفت: همکاریهای لازم تاکنون صورت گرفته است که این مجموعه به بهترین وجه نگهداری شود.
آغاز دور جدید مرمت بازار تاریخی کرمان/ بازسازی سقف در دستور کار
از سوی دیگر مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان از آغاز دور جدید مرمت بازار بزرگ کرمان خبر داد و گفت: در این پروژه کار برچیدن و بازسازی سقفهای خشتی و آسیب دیده بازار کفاشها و کلاه مالی در دستور کار قرار گرفته است.
حسین شمس الدینی همچنین افزود: در محور بازار اصلی کرمان منتهی به بازار مظفری، سالهاست بخشی از بازار به دلیل نداشتن سقف با ایرانیت مسقف شده لذا با برچیدن آنها و بازسازی سقفها منظر بنا زیباتر خواهد شد.
شمس الدینی اظهار داشت: در این پروژه تمامی سقفهای محور بازار اصلی که طی سالهای متمادی بر اثر نشست زمین و زلزله آسیب دیده اما مصالح آن قابل تعویض می باشند، مرمت خواهند شد و سقفهایی که قابل مرمت نیستند برچیده و مجددا مطابق با اصل بازسازی خواهند شد
وی در ادامه مطلب فوق تصریح کرد: به دلیل بالا آمدن آب های زیر سطحی ونشست زمین لازم است در بخشهایی از طاقها و ستونهای بازار که تحمل بار اصلی سقفها را برعهده دارند کار مهارکشی و استحکام بخشی انجام پذیرد که قبل از عملیات مرمتی اقدامات فوق در حد لزوم انجام خواهد شد.
وی در خصوص مرمت مسجد جامعه کرمان که در مجموعه بازار این شهر قرار دارد از مرمت و استحکام بخشی شبستان ضلع شمالی مسجد جامع کرمان خبر داد وگفت: این شبستان یکی از قدیمی ترین شبستانهای این مسجد بوده که بخشی از خاطرات انقلاب در آن اتفاق افتاده است.
وی وسعت این شبستان را قریب به هزار متر مربع دانست و افزود: فعالیت حفاظت، مرمت و استحکام بخشی شبستان مذکور در دو بخش آغاز شده است.
شمس الدینی در ادامه اظهار داشت: سبک سازی و آجر فرش پشت بام ها، مرمت و استحکام بخشی سقف ها و استحکام بخشی ستون های شبستان و کنترل رطوبت در کف از فعالیت هایی است که در شبستان فوق در حال انجام است.
بازاری متشکل از دهها راسته بازار که به مرکز تجارت شرق کشور تبدیل شده است، در گذشته کرمان مرکز اتصال بنادر جنوبی و دریای عمان و خلیج فارس به شهرهای شمالی بوده و همین امر به بازار کرمان موقعیتی استراتژیک داده است.
قلب اقتصاد کرمان از دوره تیموریان تاکنون می تپد
80 درصد بناهای تاریخی شهر کرمان در پیرامون بازار کرمان احداث شده اند و این بازار تاریخی که در زمان تیموریان بنای آن نهاده شده است تاکنون نقش خود را حفظ کرده است و همچنان پویا و سرزنده به قلب تپنده کلانشهر تاریخی کرمان می ماند.
بازار کرمان متشکل از مجموعه های تاریخی متعدد است که می توان به چار سوق، آب انبارها، مساجد، کاروانسراها، میدانهای تاریخی، ساختمانهای ادارات، حمام اشاره کرد.
چهار سوق
این بازار بزرگ و منحصر به فرد کلکسیونی از تحولات معماری در ایران محسوب می شود بطوریکه هر قسمت از این بازار در زمان یکی از حکام کرمان بنا نهاده شده است و در حال حاضر این بازار متشکل از 20 راسته بازار مختلف است.
راسته اختیاری قدیمیترین بازار کرمان
قدیمی ترین قسمت بازار کرمان به بازار اختیاری منسوب است، دلیل این امر نیز این است که در زمان تیموریان عده ای از مردم شهر کرمان به صورت اختیاری اقدام به احداث شالوده بازار کرمان کردند که هم اکنون نیز این راسته بازار وجود دارد و به این نام خوانده می شود.
رفته رفته بنا به نیاز و تقاضا بخشهای دیگر به بازار افزوده شد که می توان به بازار مسگرها، چارسوق، سردار، حاج آقا علی، عزیز، مظفری، قدمگاه، کلاه مالی، عطاری، زرگرها، وکیل، ارگ، سراجی، گنجعلیخان، قلعه محدود و میدان قلعه اشاره کرد.
مجموعه گنجعلیخان نماد تحول تاریخی در کرمان
اما در میان این بازارهای که هر کدام در یک زمان خاص تاریخی بنا نهاده شده اند مجموعه گنجعلیخان نمونه ای بی همتا در معماری ایران زمین محسوب می شود.
این شاهکار معماری ایرانی را می توان در تاریخ بازار کرمان تحولی شگرف نامید بطوریکه موجب رونق چشمگیر بازار کرمان شد و آن را از مرکزیت اقتصادی به مرکز اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تبدیل کرد.
این بازار در سال 1005 هجری قمری در زمان حاکم مقتدر کرمان گنجعلیخان احداث شد و تکامل این بنا در زمان پسرش علیمردان خان صورت گرفت.
این بازار توسط استاد بزرگ معماری ایران سلطان محمد معماری بنا نهاده شده است و هم اکنون نیز در حال فعالیت است.
این بنا در واقع نقطه اتصال و پیوند دهنده راسته بازارهای مختلف شهر کرمان محسوب می شود، در این مجموعه از مسجد و مدرسه گرفته تا ضربخانه و حمام وجود دارد این مجموعه های بی همتا مملو از نقاشی، مقرنس کاری، گچبری و کاشیکاری های زیبای هنرمندان کرمانی است.
بازار قلعه محمود
کتیبه های نقش بسته در مجموعه زیبای گنجعلیخان به خط استاد علیرضا عباسی تزئین شده اند و زیبایی و شکوه این مجموعه عظیم تاریخی را دو چندان کرده است.
بازار کرمان هر چند در طول تاریخ مورد هجمه های مختلف از جمله حمله خونخوار تاریخ آقا محمد خان قاجار قرار گرفت اما همچنان سربلند و سرافراز است و هر گوشه از این بنا صدها راز و رمز معماری و داستان تاریخی را در خود جای داده است.
حضور مداوم گردشگران خارجی در بازار کرمان
حضور گسترده گردشگران به خصوص گردشگران خارجی در هیچ فصلی از سال متوقف نمی شود و با حضور در بازار می توان حضور صدها گردشگر خارجی و هزاران گردشگر داخلی را دید.
حفظ، نگهداری و مرمت این بنای تاریخی یکی از مهمترین ضروریات شهر کرمان است زیرا به نظر می رسد با توجه به وجود این جاذبه های تاریخی باید همچون دیگر شهرهای تاریخی ایران گردشگری را پایه رونق و توسعه کلانشهر تاریخی کرمان قرار داد و از این گنجینه های بی نظیر تاریخی محافظت کرد.
این امر متاسفانه تاکنون به هیچ وجه مورد توجه مسئولان استان کرمان نبوده است و بی توجهی به این بناهای تاریخی آنها را در معرض خطر تخریب قرار داده است.
گردشگری پایه توسعه کرمان/ مسئولان توجه کنند
محمد صدوقی، کارشناس گردشگری در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهر کرمان از معدود شهرهای با ظرفیت واقعی گردشگری در کشور محسوب می شود بطوریکه با توجه به داشته های تاریخی و فرهنگ غنی نام کلانشهر تاریخی واقعا برازنده این شهر است.
وی افزود: کرمان بیشترین آثار تاریخی ثبت در فهرست آثار ملی را دارد و زیبایی ها دیدنی های این شهر بسیار بیشتر از برخی شهرهای دیگر است که هم اکنون در بحث گردشگری رونق بیشتری دارند که این امر تنها به یک عامل بر می گردد و آن دیدگاه متلویان است.
حضور گردشگران در کرمان برنامه ریزی شده نیست
وی گفت: مسئولان برخی استانها و شهرهای تاریخی به گونه ای برنامه ریزی می کنند که زمینه حضور گردشگر و جذابیت لازم در مکانهای گردشگری به وجود آمده است و این امر در واقع مهمترین عامل رشد و توسعه این شهرها است.
صدوقی افزود: اما در کرمان با وجود اینکه در هیچ فصلی از سال بدون گردشگر نیست اما برنامه ریزی مناسبی در این خصوص نیز وجود ندارد در واقع ورود گردشگران خودجوش است.
بازار کرمان
وی با اشاره به حضور گردشگران خارجی در کرمان گفت: این افراد در اکثر موارد در قالب تورهای توریستی خارج از استان به کرمان سفر می کنند و بازار کرمان و برخی بناهای تاریخی از جمله باغ شاهزاده ماهان و ارگ بم و ارگ راین از جمله مکانهای مورد نظر آنها محسوب می شود.
صدوقی ادامه داد: با این وجود کمتر در راستای معرفی جاذبه های کرمان کار شده است و از سوی دیگر برخی بناهای تاریخی منحصر به فرد در کرمان به حال خود رها شده اند.
وی ادامه داد: در بین مردم کرمان این امر شهرت دارد که در برخی از شهرهای تاریخی حتی اگر یک آجر دوران قاجار هم باشد دورش حصار می کشند و برای بازدید از آن بلیط فروشی می کنند و جالب اینکه اینقدر از آن تعریف می کنند تا گردشگر نا خود آگاه به این مکانهای می رود و برای خرید صنایع دستی آنها هزینه می کند اما در کرمان به سادگی بسیاری از بناهای تاریخی در حال تخریب هستند و بحث صنایع دستی نیز اسف بار است در واقع برنامه ریزی در خصوص هیچ یک از این موارد صورت نگرفته است.
بستن دربهای آب انبارهای کرمان؛ راهکاری در مقابل تخریب
وی گفت: به طور مثال بازار کرمان چندین آب انبار تاریخی دارد اما تمام دربهای آنها بسته است و وقتی از پائین نگاه می کنیم تمام این آب انبارها را آبهای ناشی از بالا آمدن آبهای زیر سطحی کرمان فراگرفته است اما راهکار متولیان تنها این بوده که دربی آهنی برآنها بزنند و قفل کنند.
صدوقی گفت: مسجد جامع کرمان در وضعیت نامناسبی قرار دارد و آبهای زیر زمینی آن را تهدید می کند و این امر در مورد اکثر بناهای تاریخی دیگر نیز مصداق دارد در این میان باید از مسئولان میراث فرهنگی کرمان پرسید برای رهایی از آبهای زیر سطحی چه کاری انجام شده است زیرا شاهد هستیم به مرور این بناها در حال تخریب هستند.
وی گفت: این امر ناشی از این مسئله است که مسئولان استان کرمان دید مثبت در خصوص آثار تاریخی و گردشگری ندارند در این میان یک دست میراث فرهنگی نیز صدا ندارد زیرا این شهر مملو از آثار تاریخی است و نگهداری از آنها به یک عزم همگانی نیاز دارد.
شهرداری آماده همکاری با میراث فرهنگی است
شهردار کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهر کرمان در واقع یک شهر تاریخی است و از سوی دیگر رو به توسعه و پیشرفت که برای ساخت و توسعه آن همه باید دست به دست هم بدهیم.
بازار کرمان
ابوالقاسم سیف الهی افزود: کرمان تعداد قابل توجهی آثار تاریخی ثبت شده دارد که بسیاری از آنها از جمله بازار تاریخی شهر کرمان از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار هستند.
شهردار کرمان گفت: باید از این پتانسیل در راستای توسعه شهر کرمان استفاده کنیم و با سرمایه گذاری در این بخش زمینه حضور گردشگران و همچنین ایجاد شهری زیبا را فراهم کنیم که در این میان مرمت آثار تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی ادامه داد: شهرداری کرمان آماده همکاری در راستای ساماندهی آثار تاریخی است.
وی گفت: باید آثار تاریخی شاخص را به صورت کامل مرمت کنیم و زمینه حضور گردشگر را فراهم کنیم اما نمی توان در دستانمان چندین مکان تاریخی را نگاه داریم اما بودجه لازم برای مرمت آنها نداشته باشم و درنهایت دردی هم از هیچ یک برداشته نشود.
وی در خصوص بازار کرمان گفت: همکاریهای لازم تاکنون صورت گرفته است که این مجموعه به بهترین وجه نگهداری شود.
آغاز دور جدید مرمت بازار تاریخی کرمان/ بازسازی سقف در دستور کار
از سوی دیگر مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمان از آغاز دور جدید مرمت بازار بزرگ کرمان خبر داد و گفت: در این پروژه کار برچیدن و بازسازی سقفهای خشتی و آسیب دیده بازار کفاشها و کلاه مالی در دستور کار قرار گرفته است.
حسین شمس الدینی همچنین افزود: در محور بازار اصلی کرمان منتهی به بازار مظفری، سالهاست بخشی از بازار به دلیل نداشتن سقف با ایرانیت مسقف شده لذا با برچیدن آنها و بازسازی سقفها منظر بنا زیباتر خواهد شد.
شمس الدینی اظهار داشت: در این پروژه تمامی سقفهای محور بازار اصلی که طی سالهای متمادی بر اثر نشست زمین و زلزله آسیب دیده اما مصالح آن قابل تعویض می باشند، مرمت خواهند شد و سقفهایی که قابل مرمت نیستند برچیده و مجددا مطابق با اصل بازسازی خواهند شد
وی در ادامه مطلب فوق تصریح کرد: به دلیل بالا آمدن آب های زیر سطحی ونشست زمین لازم است در بخشهایی از طاقها و ستونهای بازار که تحمل بار اصلی سقفها را برعهده دارند کار مهارکشی و استحکام بخشی انجام پذیرد که قبل از عملیات مرمتی اقدامات فوق در حد لزوم انجام خواهد شد.
وی در خصوص مرمت مسجد جامعه کرمان که در مجموعه بازار این شهر قرار دارد از مرمت و استحکام بخشی شبستان ضلع شمالی مسجد جامع کرمان خبر داد وگفت: این شبستان یکی از قدیمی ترین شبستانهای این مسجد بوده که بخشی از خاطرات انقلاب در آن اتفاق افتاده است.
وی وسعت این شبستان را قریب به هزار متر مربع دانست و افزود: فعالیت حفاظت، مرمت و استحکام بخشی شبستان مذکور در دو بخش آغاز شده است.
شمس الدینی در ادامه اظهار داشت: سبک سازی و آجر فرش پشت بام ها، مرمت و استحکام بخشی سقف ها و استحکام بخشی ستون های شبستان و کنترل رطوبت در کف از فعالیت هایی است که در شبستان فوق در حال انجام است.