واقعه كربلا بیان مصداق است نه مفهوم

علی معلم دامغانی، رییس فرهنگستان هنر  با بیان این كه قرآن كریم قصه، حكایت و افسانه نیست، گفت: قرآن آن چیزی است كه به طور مثال پیامبر (ص) به واسطه جبرئیل از آن خبر پیدا می كند و بیان می كند.
وی تاكید كرد: همچنین اسطوره كلمه ایی است كه قرآن با آن موضع و سر ستیز دارد.
معلم گفت: امروز رمان و داستان های كوتاه را با كلمه قصه به كار می بریم و من هم از همین كلمه استفاده می كنم كه شاید در این روز و روزگار صحیح نبوده و نیست.
این شاعر و پزوهشگر با بیان این كه باید توجه داشت كه روایت واقعه كربلا در تعزیه بیان مفهوم است یا مصداق، گفت: اگر در پی بیان مفاهیم باشیم و به طور مثال از حادثه ایی مانند كربلا بخواهیم شجاعت را بیان كنیم در قصه تروا، "آشیل" قهرمان قهرمانان است و می توان گفت كه آشیل مفهومی است برای بیان قهرمانی و شجاعت و در شاهنامه فردوسی نیز رستم مفهومی از شجاعت است.
وی تصریح كرد: اساطیر مفاهیم اند نه مصادیق. ضحاك مفهوم است و حتی وقتی كلمه ضحاك را بررسی می كنیم خود كلمه دلالت بر 10 عیب و اشكال عمده در خصوصیات اخلاقی یك انسان دارد. در شاهنامه فردوسی چنینی شخصیتی خلق شده تا عیب و خصوصیات زشت اخلاقی در نمونه بالا و بارز خود نشان داده شود.
رییس فرهنگستان هنر با تاكید بر این كه واقعه كربلا حادثه ایی تاریخی و واقعی است، افزود: تعزیه بیان مصداق است چرا كه این واقعه مورد اعتقاد طایفه بزرگی از مسلمانان است و همه قبول دارند اما میزان ارادتشان متفاوت است و شیعیان این واقعه را به صورت مناسكی می بینند.
معلم با اشاره به این كه در تعزیه هیچ كس بدون نقش نیست، گفت: تعزیه گونه ایی از نمایش است چرا كه به صورت نمایش اجرا می شود اما از نوع نمایش نیست چرا كه همه مخاطبان صاحب عزا هستند و برای قرب و نزدیكی به خدا در این مراسم شركت می كنند. نماز و حج هم صورت نمایش دارد اما نمایش نیست و معراج مومن است.
او ادامه داد: امروز تئاتر صرف نمایش است و البته خالی از معنی و دلالت و درایت نیست اما برای این كه شخص را از اندازه ایی كه دارد فراتر ببرد و از خاك به آسمان نزدیك تر كند به كار نمی رود.
وی اظهار داشت: مشهور است كه پیامبر (ص) در روزهای آخر عمر تاكید كردند كه از بین شما می رویم و شما را با دو ارزش تنها می گذارم كه یكی كتاب خدا و دیگری عترت او است و خانه عترت حسینیه و تكایایی است كه شیعیان نسبت به آن ارادت خاصی دارند.
معلم با بیان این كه تمام بچه های شیعه در مكتبی تربیت شده اند كه آن را حسینیه می دانیم، عنوان كرد: حسینیه خانه همه خوبان است و حتی از بدان نیز استقبال می كند و اگر چیزی از سوء اندیشه و اخلاق هم در ما است در حسینیه با كیمیاگری خاصی آن را به خوبی تبدیل می كنند كه نوعی از كیمیاگری شبیه و تعزیه است.
رییس فرهنگستان هنر عنوان كرد: امروز برخی از مسائل در معرض خطر است و چنین جلساتی باید ظرفیت تحقیق هم به خود بیفزاید.