پت درلغت به معنای پشم نرمی است که لا به لای موی بز می روید و به آن «کرک»می گویند.دراین نوع رودوزی عموما تمام پارچه با بخیه های رنگی (با نخ هایی از جنس کرک، پشم و یا ابریشم) پر می شود و تنها بخش هایی ازحاشیه، خالی می ماند که در برخی موارد حتی این قسمت ها نیز کاملا بخیه می خورد تا آن حد که زمینه پارچه به هیچ وجه قابل شناسایی نیست.غالب هنرمندان پته دوز را زنان و دختران تشکیل می دهند که طرح های گوناگون آن را با استفاده از تخیلات خود برروی پارچه می دوزند. گویی این دوخت ها بازتابی از درونیات خاص دوزندگانشان هستند.
ازمهمترین مراکز می توان به این هنر استان کرمان و شهرستان های تابعه آن همچون سیرجان و رفسنجان، اشاره کرد. متاسفانه به علت آسیب پذیری منسوجات در برابر عوامل محیطی، تاریخچه این هنر اصیل به درستی مشخص نیست. برخی قدیمی ترن نمونه های این هنر را مربوط به دوران صفوی می دانند و ماخذ آن را سفرنامه هایی همچون سفرنامه شاردن عنوان می کنند. "دائره المعارف هنرهای صنایع دستی" به نقل از کتب مختلف هنری، قدیمی ترین پته دنیا را متعلق به 1285 هجری قمری دانسته که پته موجود در موزه هنرهای تزیینی نشان می دهد پته مذبور به صورت سوزنی بوده و تمام زمینه با استفاده از گل های ریز افشان به صورت محرمات جناغی کج با استفاده از نخ های ابریشمی الوان روی پارچه های پشمی کرم رنگ دوخته شده است .
یکی از بهترین نمونه های تاریخی به جامانده ازهنر پته دوزی، که دیدن آن به هر صاحب ذوقی پیشنهاد می شود، روپوش مقبره شاه نعمت الله ولی در ماهان کرمان است که درمدت دوسال، به دست 16 زن پته دوز كرماني برپارچه اي به طول 355 سانتيمتر و عرض 210 سانتيمترتولید شده است. تاريخ دوخت اين پته به1285 باز می گردد. اما پته دوزی از «فرج الله کرمانی»ازسال ۱۲۸۰ هجری قمری برای کرمان به یادگارمانده است که از لحاظ تاریخی بر روپوش مقبره شاه نعمت الله مقدم است.
ازپته دوزان بنام کرمان میتوان به استاد محسن خان نقاش ازسده 13 ،حسن بن محسن خان نقاش سال 1319 ه.ش، زمان خان میرحسینی شاگرد حسن خان سال 1304 ه.ش، شیخ رمضان میرسرجانی سال 1322 ه.ش، استادکاظم نقاش، احمدخان، احمدعلیخان، کربلایی اکبراشاره کرد.
در سال های اخیر، تکنولوژی به مدد این هنر آمده است و دستگاههای « تکفاز»برقی جایگزین نمونه های چوبی گذشته شده اند. همچنین منسوجات ماشین بافت به جای پارچه های عریض در پته دوزی به کار می روند. ریس نیز نوعی نخ پشمی دست ریس یا ریسیده شده بوسیله ماشین است که معمولاً در رنگهای عنابی، مشکی، سبزروشن، سبزتیره، زرد، نارنجی، قرمز، آبی تیره، سبزماشی، لاکی و ….. مورداستفاده پته دوزان قرار می گیرد.
از مهمترین طرح های پته دوزی، بته جقه ای یا درخت زندگی( که یکی از رایج ترین طرح های ایرانی است و از گذشته در همه انواع دست بافته ها و دوخت ها متداول بوده است و ریشه ای اسرار آمیز دارد) .این نقش با نام های دیگری همچون پته میری، پته ترمه ای، پته جقه ای، پته بادامی، پته سربندی، پته افشاری، پته کردستانی و.... معروف است. ازدیگر طرحهای پته دوزی می توان به پیچک ترنج، نقوش حیوانی بخصوص پرندگان و لچک ترنجی اشاره کرد.
از پته دوزی در تهیه پرده، کوسن، سجاده، بقچه، رومیزی، جاسوزنی، کیف و ... استفاده می شود. جایگاه این هنر درمیان مردم کرمان خصوصا در گذشته ای نه چندان دور بسیار بالا بوده است تا آن حد که وجود تعداد کثیر پته در جهیزیه هر دختر، شان و رتبه اجتماعی خانواده وی را نشان می داد.
طاقت فرسا بودن، سختی کار و ناشناخته ماندن این هنر اصیل و دیگر نمونه های سوزن دوزی و رودوزی ایرانی،سبب شده ست که ما با خطر قرار گرفتن آنها در معرض فراموشی روبرو شویم.هنرمندانی گمنام که درگوشه و کنار شهر کرمان به تولید این هنر می پردازند، شاید آخرین حلقه های ارتباط نسل گذشته و حال پته دوزی را تشکیل بدهند . اگرچه در سال های اخیر حمایت های در خور توجهی نسبت به این هنر و هنرمندان پیشه ور پته دوز انجام شده است که نمی توان از آن گذشت. امید می رود که این حمایت ها روز به روز بیشتر و در عین حال کاستی های آن برطرف شود.
پته دوزی یا سلسله دوزی یکی از انواع رو دوزی های سنتی ایران است و به دوخت طرح هایی ذهنی به کمک دستگاه های بافنگی چوبی، بر روی زمینه پارچه ای پشمی، ضخیم و دست بافت که به آن عریض می گویند ، اطلاق می شود.