فیلم "رسوایی" چهارمین ساخته سینمایی «مسعود ده نمكی» بعد از سه‌گانه اخراجی‌هاست که در چارچوب برنامه‌های سی و یکمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و یک سیمرغ بلورین را نیز صید کرد. آنچه در ادامه می‌آید نگاهی نقادانه به این اثر است که اكنون در سینماهای ایران اکران می‌شود.
وی پس از ساخت دو فیلم مستند "فقر و فحشا" (1382) و "کدام استقلال؟ کدام پیروزی؟" (1385)، سه‌گانه "اخراجی‌ها" (1386)، "اخراجی‌ها 2" (1387) و "اخراجی‌ها 3" (1389) را در کارنامه خود دارد. او با سریال نوروزی "دارا و ندار"، تلویزیون را هم تجربه کرده است.
نان دین خوری و بنده دنیایی؟ تو بدان که عاقبت رسوایی
ده‌نمکی در رسوایی با دستمایه قرار دادن سوژه‌ای بسیار حساس و با در پیش گرفتن روایتی خطی، به تکمیل مستند سابق خود "فقر و فحشا" پرداخته و دیدگاه خود را در این زمینه، پخته‌تر و ملموس‌تر کرده است.
بازی بسیار خوب «اکبر عبدی» و «محمدرضا شریفی نیا» و ایفای نقش نسبتاً خوب «الناز شاکر دوست» باعث شد که ضعف‌های فیلمنامه به چشم نیامده و مخاطب بتواند ارتباط بسیار خوبی با فیلم برقرار کند. همچنین تیتراژ ابتدایی و پایانی فیلم که همراه با پخش اذان است باعث ملموس‌تر شدن، تأثیرگذاری و دستیابی هرچه بیشتر فیلم به اهداف خود گردیده است.
هر چند در بخشی از فیلم، عشوه افسانه حین راه رفتن در معابر همراه با جلب توجه اهالی محل، تداعی کننده برخی فیلم‌های اروتیک غربی است و نمایش آن ضرورتی ندارد و تنها دستاورد این سکانس تهییج کاذب مخاطب است، اما معرفی شخصیت افسانه با نماد کیف و کفش قرمز و عدم استفاده از نمایش لباس‌های زننده و آرایش غلیظ ـ آنچنان‌که در فیلم‌های این روزهای سینمای ایران مشاهده می‌شودـ از دیگر موارد قوت "رسوایی" به حساب می‌آید.
بررسی یکی از معضلات روز جامعه مانند "قضاوت‌های عجولانه بعضی از مردم" و "به بازی گرفتن آبروی شخصیت‌ها به بهانه افشاگری" نیز از دیگر اهداف ده‌نمکی بوده که توانست این معضل را به‌خوبی به رسوایی ارتباط دهد. در گوشه‌هایی از این فیلم، جایگاه حاج یوسف با گرفتن و پخش فیلمی کوتاه دچار تزلزل می‌شود؛ جایگاهی که تا دیروز در حد اعلی قرار داشت. به گونه‌ای که حاج یوسف برای مدت کوتاهی دیگر هیچ جایی در میان مردم ندارد تا اینکه با شفاف سازی‌های افسانه قائله ختم به خیر شد.
اما فیلم، خالی از اشکال نیز نیست؛ از جمله:
شخصیت «حاج یوسف» را می‌توان سمبل مبالغه و بزرگ‌نمایی در این فیلم دانست؛ یعنی افراط در تبیین یک شخصیت انسانی و بالابردن و دست‌نیافتنی کردن آن تا حد غیب گویی. با توجه به هدف اصلی کارگردان که همان معرفی یک روحانی ایده‌ئال به‌عنوان فردی مؤمن، متعهد، مردمی، فداکار و متعادل در چهارچوب دین مبین اسلام مبالغه در این مورد بی‌معنی و غیرکارآمد است. ضمن اینکه ظاهراً فیلمنامه نویس این حدیث معروف از امیرالمؤمنین علی(ع) را فراموش کرده است که فرمود: «كسی كه خود را در معرض تهمت قرار دهد نباید كسی كه به او گمان بد ببرد را سرزنش كند».
در مجموع و با در نظر گرفتن تمام نقاط ضعف و قوت فیلم سینمایی رسوایی، باید گفت که ده نمکی در فیلم رسوایی ـ علی‌رغم تب و تاب‌های فراوان و قضاوت‌های متفاوت برخاسته از آن ـ در "دفاع از دین و روحانیت" و نیز در "محکوم کردن افشاگری‌های دروغین" موفق عمل کرده است.
مشخصات فیلم رسوایی
تهیه‌کننده و کارگردان: مسعود ده نمکی. دستیار اول کارگردان: نور‌الدین گودرزی. طراح صحنه و لباس: مجید میر‌فخرایی. طراح گریم: امیر اسکندری. مدیر فیلمبرداری: فرشاد گلسفیدی. صدا‌بردار: محمود خرسند. مدیر تولید: مجتبی امینی. مدیر برنامه‌ریزی: فروزان جلالی. مدیر تدارکات: علیرضا همت. عکاس: بابک برزویه. منشی صحنه: شیدا یوسفی. مدیر روابط عمومی: الهه گودرزی. بازیگران: اکبر عبدی، الناز شاکردوست، محمدرضا شریفی‌نیا، کامران تفتی، مریم کاویاني، امیر دژاکام، امیر نوری، اسماعیل خلج، مجید مشیری، آرزو افشار، تینا آخوند تبار، مهسا کامیابی و ....خلاصه داستان فیلم رسوایی
«افسانه» دختری جنوب شهری است که همراه با خانواده‌اش در محله‌ای فقرنشین زندگی می‌کنند. او در محله بسیار بدنام بوده و به علت بدهی‌های مالی پدر، تحت فشار طلبکاران نیز قرار دارد. در این میان یک حاجی بازاری ریاکار، قصد سوء استفاده از او را دارد. افسانه پس از دزدیدن سفته‌های پدرش، در حین فرار با روحانی زاهدی آشنا می‌شود؛ اما این روحانی در مسیر کمک به افسانه، خود دچار مشکلاتی می‌گردد و... .درباره کارگردان فیلم رسوایی
«مسعود ده‌نمکی» متولد ۱۳۴۸ در شهرستان اهر آذربایجان شرقی است. او در دهه ۱۳۷۰ از اعضای فعال انصار حزب‌الله بود و همزمان در نشریه "یالثارات" قلم می‌زد. ده‌نمکی دانش‌آموخته رشته علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی‌است و مدت‌ها به‌عنوان مدیرمسئول و سردبیر نشریات انتقادی با حال و هوای دفاع مقدس، مانند شلمچه، مشغول به فعالیت بود.وی پس از ساخت دو فیلم مستند "فقر و فحشا" (1382) و "کدام استقلال؟ کدام پیروزی؟" (1385)، سه‌گانه "اخراجی‌ها" (1386)، "اخراجی‌ها 2" (1387) و "اخراجی‌ها 3" (1389) را در کارنامه خود دارد. او با سریال نوروزی "دارا و ندار"، تلویزیون را هم تجربه کرده است.
نقد فیلم رسوایی
"رسوایی "بر آن است تا به بررسی مفهوم آیه شریفه «تعز من تشاء و تذل من تشاء؛ خداوند هر كس را بخواهد، عزت مىدهد و هر كه را بخواهد خوار مىكند» (سوره آل عمران ـ آیه 26) بپردازد .همچنین از سوی دیگر با القاء معنا و مفهوم ریاکاری، به بیننده یادآور این شعر باشد که:نان دین خوری و بنده دنیایی؟ تو بدان که عاقبت رسوایی
ده‌نمکی در رسوایی با دستمایه قرار دادن سوژه‌ای بسیار حساس و با در پیش گرفتن روایتی خطی، به تکمیل مستند سابق خود "فقر و فحشا" پرداخته و دیدگاه خود را در این زمینه، پخته‌تر و ملموس‌تر کرده است.
بازی بسیار خوب «اکبر عبدی» و «محمدرضا شریفی نیا» و ایفای نقش نسبتاً خوب «الناز شاکر دوست» باعث شد که ضعف‌های فیلمنامه به چشم نیامده و مخاطب بتواند ارتباط بسیار خوبی با فیلم برقرار کند. همچنین تیتراژ ابتدایی و پایانی فیلم که همراه با پخش اذان است باعث ملموس‌تر شدن، تأثیرگذاری و دستیابی هرچه بیشتر فیلم به اهداف خود گردیده است.
هر چند در بخشی از فیلم، عشوه افسانه حین راه رفتن در معابر همراه با جلب توجه اهالی محل، تداعی کننده برخی فیلم‌های اروتیک غربی است و نمایش آن ضرورتی ندارد و تنها دستاورد این سکانس تهییج کاذب مخاطب است، اما معرفی شخصیت افسانه با نماد کیف و کفش قرمز و عدم استفاده از نمایش لباس‌های زننده و آرایش غلیظ ـ آنچنان‌که در فیلم‌های این روزهای سینمای ایران مشاهده می‌شودـ از دیگر موارد قوت "رسوایی" به حساب می‌آید.
بررسی یکی از معضلات روز جامعه مانند "قضاوت‌های عجولانه بعضی از مردم" و "به بازی گرفتن آبروی شخصیت‌ها به بهانه افشاگری" نیز از دیگر اهداف ده‌نمکی بوده که توانست این معضل را به‌خوبی به رسوایی ارتباط دهد. در گوشه‌هایی از این فیلم، جایگاه حاج یوسف با گرفتن و پخش فیلمی کوتاه دچار تزلزل می‌شود؛ جایگاهی که تا دیروز در حد اعلی قرار داشت. به گونه‌ای که حاج یوسف برای مدت کوتاهی دیگر هیچ جایی در میان مردم ندارد تا اینکه با شفاف سازی‌های افسانه قائله ختم به خیر شد.
اما فیلم، خالی از اشکال نیز نیست؛ از جمله:
شخصیت «حاج یوسف» را می‌توان سمبل مبالغه و بزرگ‌نمایی در این فیلم دانست؛ یعنی افراط در تبیین یک شخصیت انسانی و بالابردن و دست‌نیافتنی کردن آن تا حد غیب گویی. با توجه به هدف اصلی کارگردان که همان معرفی یک روحانی ایده‌ئال به‌عنوان فردی مؤمن، متعهد، مردمی، فداکار و متعادل در چهارچوب دین مبین اسلام مبالغه در این مورد بی‌معنی و غیرکارآمد است. ضمن اینکه ظاهراً فیلمنامه نویس این حدیث معروف از امیرالمؤمنین علی(ع) را فراموش کرده است که فرمود: «كسی كه خود را در معرض تهمت قرار دهد نباید كسی كه به او گمان بد ببرد را سرزنش كند».
در مجموع و با در نظر گرفتن تمام نقاط ضعف و قوت فیلم سینمایی رسوایی، باید گفت که ده نمکی در فیلم رسوایی ـ علی‌رغم تب و تاب‌های فراوان و قضاوت‌های متفاوت برخاسته از آن ـ در "دفاع از دین و روحانیت" و نیز در "محکوم کردن افشاگری‌های دروغین" موفق عمل کرده است.