معماری اسلامی همچون درختی تنومند،ریشه در شبه جزیرهء عربستان داشته و شاخ و برگ آن در کشورهای همسایه همچون ایران، و شکوفایی آن در شبه قاره هندوستان و تا شرق دور مشاهده می‌شود. مطالعهء تأثیر هنر معماری ایرانی اسلامی و نتایج حاصله از رشد و بلوغ آن در شبه قاره می‌تواند به صورت باز خوردی در جریان معماری بکار گرفته شود. با توجه به آغاز ورود مسلمانان به درهء سند، در قرن هشتم میلادی بجز مخروبه‌هایی از یک مسجد کوچک، اثر دیگری از این دوران به جا نمانده است. لیکن در قرن دوازده میلادی،ورود مسلمانان با خلق آثاری با ارزش دوباره آغاز گردید. پس از دوره‌های گوناگون و در عصر معروف به مغول (گورکانیان هند) معماری شبه قاره با تأثیرپذپیری چشمگیری از هنر ایران،به شکوفایی قابل ملاحظه‌ای دست یافت.بنای تاج‌محل یکی از آثار هنر معماری اسلامی مشهور جهان است که با دستهای قوی هنرمندان و معماران مسلمان-که بعضا ایرانی بوده‌اند-در این دوران بنا شده است. در این مقاله نخست به ورود اسلام در شبه قاره و دوره‌های حکومت مسلمانان و بویژه گورکانیان هند اشاره شده است.سپس به تأثیر ایرانیان در دربار گورکانیان هند در زمینهء فرهنگی هنری پرداخته شده است.از ارائه نظریات صاحبنظران در مورد اقتباس از اصول مبانی و طراحی معماری ایرانی در طراحی مجموعه تاج محل و بررسی و مقایسهء این اصول و مبانی،این نتیجه بدست آمده که تاج‌محل تجلی هنر طراحی معماری ایرانی اسلامی،در شبه قاره هند است و آنچه"معماری مغول"نامیده می‌شود در اصل "معماری اسلامی ایرانی هندی" است.
لطفا برای مطالعه کامل مقاله، به فایل پیوست مراجعه نمایید.
معماری اسلامی همچون درختی تنومند،ریشه در شبه جزیرهء عربستان داشته و شاخ و برگ آن در کشورهای همسایه همچون ایران،و شکوفایی آن در شبه قارهء هندوستان و تا شرق دور مشاهده می‌شود.