چکيده : برای هر اثر و از جمله هر شهری - به ويژه که به صفتی، مثلاً اسلامی، متّصف باشد - عدّه ای ويژگی، قابل احصا است که اصلی ترين اين ويژگی‌ها برای شهر اسلامی که عامل تمايز آن با ساير شهرها خواهند بود، عبارتند از: الگو، مبانی، ارکان، صفات و اصول. هر پديده ای در عالم - به ويژه که توسّط انسان ساخته شود - بر اساس الگويی پديد می‌آيد. لزوم در دست بودن الگو به ويژه برای شهر ضرورت است. در کنار ضرورت در دسترس بودن الگو، همانند ساختمان که بر پی قرار دارد، هر موضوع بر پايه و قاعده ای استوار می شود. علاوه بر اين‌ها، هر موضوع و هر پديده ای دارای ارکانی است که برای ايجاد و دوام آن موضوع يا پديده ضروری اند؛ و بدون هر يک از ارکان، پديده مزبور متلاشی خواهد شد. اصول نيز از جمله عواملی هستند که به ويژه در تطبيق جهان بينی و فرهنگ مردم و شهرشان نقشی بنيادين ايفا می کنند. و بالاخره موضوع پنجم صفاتی است که می توان برای ظهور يک پديده مطرح کرد که در واقع همان اصول شکلدهنده آن هستند.طبيعتاً شهر و به طريق اولی شهر اسلامی نيز بر همين قاعده است. علاوه بر اين ها از قرآن کريم که به نص خود و سخن معصومين حاوی هر موضوع مورد نياز بشر است، مرجعی است که الگو و مبانی و ارکان و صفات و اصول شهر اسلامی از آن قابل استنتاج است. مقاله حاضر بر آن است تا با مراجعه به کلام الهی اين موضوعات را تبيين نموده و "شهر اصيل اسلامی" را که مکان زيست انسان کامل است، به عنوان صورت مثالی و مفهومی توضيح دهد و معرّفی کند، که به تناسب مرتبه باورهای اهل خويش و سازندگانش و با عنايت به امکانات در دسترس و شرايط زمان و مکان نمونه و نسخه مناسب آن دوران و آن سرزمين ظهور خواهد يافت.
لطفا جهت مطالعه ادامه مقاله به فایل پیوست مراجعه نمایید: