آینهکاری نوعی تزیین داخلی ساختمان، با چسباندن قطعههای کوچک آینه به شکلهای هندسی و گل و بتههای مختلف است. در این رشتهٔ هنری، هنرمند آینهکار با استفاده از شیشه و برش آن به اشکال متنوع، فضایی درخشان و زیبا در بناها میآفریند که از بازتاب نور در قطعات بیشمار آینه تشعشع، درخشش و زیبایی در تزیینات بناها ایجاد میشود و پوششی بسیار مناسب و زیبا برای تزیین بنا از نظر استحکام و دوام است.
این هنر یکی از شاخههای هنرهای تزیینی ایران است و از ابتکارهای ویژهٔ هنرمندان ایرانی به شمار میآید و در دوره ساسانیان رایج بوده است. از آیینه کاری های بجا مانده می توان بنای دیوانخانهٔ شاه طهماسب صفوی (۹۳۰ - ۹۸۴ق/ یا ۱۵۲۴ - ۱۵۷۶م) در قزوین را نام برد.
آب و آینه در فرهنگ ایرانیان نماد پاکی و روشنایی، راستگویی و صفا بودهاند و به احتمال زیاد کاربرد آن در معماری نیز همین معنا را دارد. علاوه بر این ریشههای اقتصادی آینهکاری را نباید فراموش کرد. در سده ۱۰هجری قمری آینه از اروپا به ویژه از ونیز به ایران وارد میشد و بخشی از این آینهها هنگام جابهجایی در راه میشکست. هنرمندان ایرانی برای بهرهگیری از قطعات شکسته راهی ابتکاری یافتند و از آن ها برای آینهکاری استفاده کردند و آینهکاری ظاهراً با کاربرد آنها آغاز شد. آینه کاری در آغاز با نصب جامهای یک پارچه آینه بر بدنه بنا شروع شد. نه تنها درون بنا بلکه دیوارهای ستوندار عصر صفوی نیز با آینههای بزرگ تزیین شد.
در ادامه به گفتگویی که با یکی از هنرمنئدان آینه کار قمی صورت پذیرفته است، توجه نمایید:
لطفاً خودتون رو معرفی کنید و از زمینه ی فعالیتتون برامون بگید
محسن اسدی هستم از سال هفتادونه وارد هنرستان ثامن الائمه شدم که رشته ی آینه کاری اون سال برای اولین بار برای آموزش وارد قم شد و در این دبیرستان آموزش داده میشد ، استاد بنده احمد عالی بود که برای تدریس از اراک به قم می آمدند.این رشته یک دوره ی کوتاه سه الی چهار ساله در قم تدریس میشد که بعد از این دوره بنا به دلایلی این رشته در قم منحل شد . من از سال 79 تا 81 پایان دوره ام بود که پس از آن در آزمون های صنایع دستی و وزارت ارشاد شرکت کردم و نمره گرفتم و توانستم پروانه فعالیت در این زمینه را بدست آورم . بعد از گذراندن این دوره به تدریج آینه کاری امام زاده ها ، خانه ها ، مساجد و .. را انجام دادیم ، در نمایشگاه های سراسری نمایشگاه هایی که ارشاد برگزار میکرد ، کریمه اهل بیت ، طلیعه ی ظهور که داخل حرم برگزار میشد شرکت کردم ، نمایشگاه هایی که صنایع دستی بودند در قم و شهر های دیگر مثل زنجان و حتی در کاخ سعدآباد تهران نمایشگاه برگزار کردیم .
در عراق یک امام زاده به نام امامزاده اوربن امیرالمومنین و چند مسجد و حسینی دیگر هم آینه کاریش را ما انجام دادیم ، در اطراف قم هم چندین امام زاده آینه کاریش را ما انجام دادیم ، در حال حاضر تابلو های نفیس و کارهای سفارشی و این سبک های آینه کاری را کار میکنم .
در شهر قم افراد دیگری هم هستند که رقابتی باشه در زمینه کاری شما ؟
توی این شهر کمتر ، از بچه های همون دوره ی هنرستان ما از پانزده نفر فقط دو الی سه نفر این رشته را ادامه دادیم و شکل کاری ما رقابتی نیست ولی خب در شهرهایی مثل اصفهان و مشهد این زمینه کاری رقابت دارد چون که اصفهان را همه به هنر میشناسند و مشهد هم به دلیل آینه کاری حرم و مساجد از نظر قیمت و کار رقابت دارند .تا به حال شکل جشنواره ای در این زمینه فعالیت هنری برگزار شده است ؟
طلیعه ظهور و کریمه اهل بیت که اول اشاره کردم ، جشنواره هستند ماهم در این جشنواره ها رقابت کردیم و رتبه آوردیم و چندتا لوح تقدیر گرفتیم که موجود هست . گروه ما عضو افتخاری هنر های معاصر ارشاد است.پارزشمندترین اثرتون برای خودتون کدوم کاری هست که انجام دادید ؟
امامزاده اوربن امیرالمومنین در عراق هزار متر است فقط آینه کاری بود که حدود دو سال طول کشید و ما دو سال در عراق بودیم و آینه کاری آنجا را انجام دادیم .و تابلو ون یکاد نفیس بزرگی هست که یک متر در دو متر اندازه دارد ، کارهایی که به جشنواره رفته و رتبه گرفته و کارهای دیگری که کنار اینها بودند همه ی کارهامون برامون عزیز است از کوچیک تا بزرگ .