در گذشته به دلیل اینکه شغل اکثر مردم شهرستان کشاورزی و دامداری بوده و بیشترین ابزار مورد نیاز شغلی آنان از فلزات به صورت سنتی بوده، آهنگری جایگاه خاصی داشته است و از هنرهای بسیار پررونق آن زمان محسوب می‌شده است.
داس، وسایل شخم‌زنی، تبر، چکش، ساتور، تیشه، میخ طویله، نعل، ابزار بافت قالی، زنجیر، انواع قیچی، جوالدوز، چفت، حلقه و میخ در، قفل و کلید و سیخ تنور از جمله وسایل پرکاربرد زمان‌های قدیم بود که این هنرمندان چیره‌دست ابزار را تولید و با رونق به فروش می‌رساندند که امروزه به دلیل ورود ابزار و ماشین‌آلات جدید صنعتی این هنر رونق گذشته را ندارد و حتی می‌توان گفت در حال رکود و گوشه‌گیری از جرگه صنایع است.
هنر آهنگری با وجود قدمت بسیار، این روزها به دلیل کهولت سن فعالان و عدم استقبال جوانان به این هنر، این عرصه رو به زوال و فراموشی است و در صورت نبود جایگزین نیروی جوان به‌جای استادکاران پیر و خسته، این حرفه به‌زودی از عرصه فعالیت خارج و به تاریخ صنایع‌دستی شهرستان می‌پیوندد.
با توجه به اینکه بیش از 90 درصد مردم این شهرستان از طریق کشاورزی امرار معاش می‌کنند و برای تعمیر ابزارآلات آهنی به فعالیت این صنعت نیاز است، لازم است مسئولان مربوطه برنامه‌های حمایتی برای فعالان این عرصه و نیز برنامه آموزشی در جهت احیاء این صنعت به‌کار گیرند.
در حال حاضر 4 کارگاه آهنگری در شهرستان سمیرم مشغول به تعمیر و ساخت ابزار و ادوات آهنی مورد نیاز مردم به ویژه کشاورزان شهرستان هستند که در این کارگاه‌ها عمده فعالیت صنعتگران تعمیر ابزارآلات آهنی است.
با وجود اینکه این کارگاه‌ها در حال حاضر جوابگوی نیاز شهرستان است، اما به دلیل اینکه نسل امروز با این هنر غریبه‌اند، رو به فراموشی است و برای جلوگیری از نابودی این صنعت نیاز به اقداماتی اساسی است.
چند دهه پیش در این کارگاه‌ها سر و صدای چکش آهنگران بر پیکره آهن در طول روز بدون وقفه به گوش می‌رسید و کوره آهنگری شعله می‌کشید، اما امروزه شعله آهنگری رو به خاموشی و سکوت و بی‌رونقی در این کارگاه‌ها غالب است.
سردار عباسی و اسفندیار آقائی از پیشکسوتان صنعت آهنگری شهرستان سمیرم با سابقه 70 سال فعالیت در این عرصه اکنون در یک کارگاه استیجاری در مرکز شهر به حرفه آهنگری مشغول هستند.
دستان پینه بسته و لرزان این فعالان پیشکسوت نشان از سال‌ها کار، زحمت و تلاش بسیار و بیانگر گذر زمان و عمری تجربه آموزی در این حرفه است.
این دو هنرمند که از طریق استاد شاگردی وارد این حرفه شده‌اند در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از عشق و علاقه خود در دوران جوانی به این حرفه با وجود سختی‌های کار صحبت می‌کنند و گلایه از بی‌مهری امروزی به فعالان این صنعت دیرینه.
نداشتن بیمه، درآمد کم، مخارج زیاد و عدم استقبال جوانان به این حرفه از جمله مشکلاتی بود که به آن‌ها اشاره کردند و دلیل بی‌رونقی این صنعت را وارد شدن صنایع جدید ماشینی به بازار دانستند.
اسفندیار آقائی در این رابطه اظهار کرد: آهنگری در سال‌های گذشته رونق بسیار خوبی داشت ولی امروزه با وارد شدن ماشین آلات صنعتی به زندگی انسان‌ها این صنعت دست‌ساز و سنتی رونق خود را از دست داده و رو به فراموشی است.
وی افزود: داس، چکش، تیشه و وسایل شخم‌زنی عمده ابزاری بود که از شهر و روستا به این کارگاه مراجعه می‌کردند ولی امروزه فقط برای تعمیر و یا خرید بیل و کلنگ به این کارگاه مراجعه می‌کنند و درآمد حاصل تنها صرف اجاره کارگاه می‌شود.
سردار عباسی، پیرمرد 80 ساله نیز در ادامه صحبت‌های همکار و دوست دیرینه خود در حالی که با دستان سیاه و ترک خورده خود کوره را روشن می‌کند می‌گوید: امروز از صبح تا عصر فقط یک مشتری داشتیم در حالی که در گذشته لحظه‌ای بیکار نمی‌نشستیم و سفارشات مشتریان را انجام می‌دادیم.
وی افزود: به دلیل بی‌رونق بودن بازار و عدم علاقه جوانان به این هنر عمر زیادی از این حرفه باقی نمانده است.
کارگاه آهنگری سلمانیان، از دیگر کارگاه‌های فعال این شهرستان است که در یکی از محله قدیمی شهر توسط هنرمند فعال خسرو سلمانیان مرد 60 ساله فعالیت می‌کند.
این استاد هنرمند با سابقه بیش از 40 سال تجربه در این کار که پیشه پدری‌اش است در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، با اشاره به فصلی بودن این حرفه تصریح کرد: در این کارگاه در فصل زمستان به تولید ابزارآلات آهنی مورد نیاز منطقه می‌پردازم و در فصل تابستان نیز تعمیر وسایل و سفارشات مشتریان را انجام می‌دهم.
وی که همزمان با گفت‌وگو مشغول شکل دادن به قطعه آهن با گداختن آن در کوره و ضربه چکش بر آن است به سختی کار و مخارج سنگین وسایل آهنگری اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از مشکلات ما تهیه ذغال سنگ است که برای خرید باید به مرکز استان مراجعه کنیم.
از سلمانیان که بدون شاگرد و به تنهایی در این کارگاه فعالیت می‌کند دلیل نداشتن بیمه را جویا می‌شوم که مخارج زیاد زندگی و عدم توانایی در پرداخت بیمه را دلیل بیمه نشدن خود عنوان می‌کند.
این کارگاه با دیواره‌های سیاه و دودی از وسایل آهنی که با دستان پرتوان این هنرمند تولید شده، پوشیده شده است و سختی کار را جلوه می‌دهد و سندان، کوره آهنگری، زغال سنگ، تراشه چوب برای روشن کردن آتش، بیل کوره و انبر از جمله وسایل حرفه آهنگری است.
مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سمیرم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به پیشینه تاریخی این صنعت اظهار کرد: آهنگری در این شهرستان تاریخچه‌ای بسیار طولانی دارد و در گذشته به عنوان یکی از حرفه‌های مهم و شاخص شهرستان مطرح بوده است.
سجاد افشاری با بیان اینکه آهنگری در شهرستان از جایگاه نسبتا خوبی برخوردار است، تصریح کرد: به دلیل اشتغال اکثر مردم شهرستان به کشاورزی، فعالیت این کارگاه‌ها به رفع نیازهای کشاورزان در زمینه تامین و تعمیر ابزار آلات کمک می‌کند.
-------------------------
گزارش از سمیه طایی
«آهنگری سنتی» از جمله هنرهای قدیمی و سنتی است که از این هنر دیرینه برای ساخت ابزار و ادوات کشاورزی و دامداری، ساخت وسایل کاربردی و مایحتاج زندگی مردم استفاده می‌شده است.