محمدباقر اشرفیان گفت:پرنده نمادی قدسی از فرهنگ اسلامی ایران است.وی در پاسخ به این سوال که فرم پرنده یا به تعبیر سنتی مرغ بسم الله در آثار شما و نیز پیشینه سنتی این گونه بیان چه جایگاهی دارد، گفت: این نمایشگاه مجموعی از مرغ های بسم الله است. یعنی ذکر پر برکت بسم الله در بطن جسم یک پرنده. در پیشینه هنری و مذهبی ایرانیان، پرنده همواره جایگاهی شریف برای ذکر مقدس بسم الله است. این فرم گذشته از مضمون و مناسبت محتوایی قابلیت تصویری مطلوبی برای پذیرش کلام دارد. اما علت استفاده از مرغ به این امر ختم نمی شود.
وی در پاسخ به این سوال که همراهی نقش مرغ با لفظ مقدس بسم الله چه مناسبت تاریخی دارد، گفت:پرنده در فرهنگ ایرانی جایگاهی ویژه دارد. تمامی ما با جلد های گل و مرغ دوره قاجار و زندیه و نقوش نگاشته شده بر آن آشنایی داریم. بسیاری از ما نقوش حک شده بر طلسم ها را دیده ایم. این شیوه برخورد بصری در تلفیق تصویر و نوشتار در گذشته بومی و فولکلور ایرانی ریشه دوانده است. تصویری در آمیخته با خوشنویسی تک رنگ و آمیخته با جادو در صورتی بسیار زیبا، آثاری ازین دست از یک الگوی تصویری خاص و در عین حال عمیق پیروی می کنند.
وی افزود: در واقع آن چه در سراسر دوران های هنر شرقی دیده می شود، اندیشه ای عمیق و رمزی را با خود حمل می کند. این اندیشه عمیق در خصوص طلسم ها و نقوشی که تلفیقی از نوشته و جانداران اند به خوبی قابل مشاهده است.
وی در پاسخ به این سوال که جایگاه پرنده در فرهنگ ایرانی را شرح دهید، گفت: شاید بتوان گفت، نقش پرنده در دوران های گذشته جایگاهی متعالی در فرهنگ و هنر ایران داشته است. در باورهای دینی ما نیز نقش پرنده از خصوصیتی متمایز برخوردار است. برای نمونه در داستان حضرت سلیمان و نگاشتن نامه توسط وی برای بلقیس ملکه سبا پرنده حامل آیات خداوند است. سلیمان نامه ای با مضمون دعوت بلقیس به خدای یکتا نوشت و با مضمونی که حامل کلام خداوند بود و آن به این شرح بود:
سلیمان هدهد را گفت : باید تحقیق کنم،تا صدق و کذب سخنت را دریابم. نمل27
اینک نامه ی مرابه جانب آنان بر و باز شو تا بنگری پاسخ چه میدهد؟نمل28
گفت: نامه ی بزرگی به من رسیده است . نمل29
که آن نامه ازجانب سلیمان به نام خدای بخشنده ی مهربان است. نمل30
که برمن برتری مجویید و تسلیم امرمن شوید.نمل31
معنای رمزی این پرنده چیست، گفت: این تلفیق در قرآن کریم به صورتی هنرمندانه استفاده شده است. هدهد به عنوان حامل کلام وحی از جایگاهی متفاوت برخوردار بوده است. در آثار هنرمندان سده های مختلف هنر اسلامی این تلفیق بسیار دیده شده است.
اشرفیان در تشریح نقش پرنده در فرهنگ و آثار ادبی ایران گفت: در آثار ادبی ادوار مختلف سیمرغ به عنوان پرنده ای افسانه ای و قدسی در باورها و اندیشه ایرانی از منزلت و جایگاهی خاص برخوردار است. در باورهای ایرانی سیمرغ به خدا نسبت داده شده است. حامل خصوصیات الهی و ماورائی است.این پرنده در منطق الطیر عطار نیشابوری نمودی از خداست . وجودی که تمامی وجود ها در آن نهفته است. در مقام فنا سیمرغ به عنوان خدا دیده می شود. در متون عرفانی هدهد پرنده راهبر است. در رساله الطیور امام محمد غزالی هدهد راهنمای پرندگان است.حتی در سفیر سیمرغ شیخ اشراقسیمرغ نشانی از کمال است. استفاده از این نماد به عنوان موجودی جامع الاطراف، لامکان و لازمان هویت قدسی او را بیشتر اثبات می کند.
وی افزود: از طرفی دیگر نقش گل و مرغ در هنر زندیه و قاجار نمودید دیگر از تقدیس پرنده است. جلد های گل و مرغ قرآن های سده سیزده و دوازده هجری شاهد بارزی بر این امر است. هیچ پرنده و یا حیوان دیگری اجازه تصویر شدن بر جلد قرآن را ندارد. گل در این جا نمادی از باغ بهشت است و پرنده نمادی از پاکی انسان. کرامت انسانی در شکل بال به خوبی قابل بیان است. بال نشانی از الوهیت در هنر باستانی ایران است. هر جا که ارتباط روحانی شکل می گیرد بال و پرنده جایگاه می یابند. ازین منظر می توان مرغ را به عنوان حاملی برای نام مقدس خداوند سبحان شایسته دانست.
وی درباره جایگاه اسطوره ای سیمرغ گفت: در فرهنگ اسطوره ای ایرانی مخصوصاً در شاهنامه حکیم طوس، سیمرغ موجودی یکتا است. همواره در نقش یک منجی ظاهر می شود. هوشمند و نجات دهنده است. ازین رویکرد سیمرغ نشانی از خداست.
وی درباره تکرار در این گونه آثار هنری گفت: از دیدگاهی دیگر پرنده نمادی از فرح و شادی است و این نشانه با اندیشه های قدسی پیوند دارد. این آثار در یک نگاه تقلیدی و از نگاهی دیگر تازه اند. از دیدگاه استفاده دوباره پرنده و بسم الله این آثار تکرار و از دیدگاه ترکیب بندی این آثار قرار گیری نام مقدس الله در تاج پرنده تازه است.
وی افزود: تاج به عنوان عضوی مقدس و جایگاهی برای عقل محلی مناسب برای نام پروردگار است. مکانی والا که در آثار من کارکردی دیگر یافته است.
این هنرمند درباره آمیختگی فرهنگ و عرفان گفت: در هر حال آمیختگی عرفان ایرانی و سنت مذهبی در بطن این پرنده به وضوح پیداست. سیمرغ اگر به عارف اشاره کند، نشانی از عارف کامل است و اگر به غیر انسان اشاره کند بی تردید نشانی از خداوند است.
آشنایی با محمدباقر(امین) اشرفیان بناب
متولد1357 شهرستان بنابکارشناسی ارشد صنایع دستی دانشگاه هنر تهران
کارشناسی صنایع دستی و کاردانی هنر های تجسمی
.jpg "«پرنده» نمادی قدسی از فرهنگ اسلامی ایران است")
بخشی از فعالیت‌های وی
برگزاری 7نمایشگاه انفرادی در گالری های فرهنگستان هنر (گالری خیال نو مجموعه صبا) موزه هنر های معاصر فلسطین- گالری ترانه باران- گالری کبیری-و...شرکت در بیش از ده نمایشگاه جمعی در ایران دونمایشگاه جمعی در مالزی و ترکیه
تدریس در دانشگاه های متعدد هنری(از سال 1388) و هنر ستان ها (24سال)
تالیف سه کتاب آوای مرغان و طرح هایی برای اجرا و.طرح های تزیینی.
تالیف 8 مقاله علمی پژوهشی و چاپ در مجلات تخصصی هنر.
شرکت در 7همایش وکنفرانس علمی با ارائه مقالات پژوهشی.
شرکت در اولین حراج تخصصی خوشنویسی و نقاشیخط (حراج باران) و فروش اثر.
همکاری در طراحی بازی تراتئون با شرکت رسانه افزار شریف.
همکاری با شبکه سحر 2 در اجرا وتهیه برنامه 22 قسمتی آموزش هنر.
و...
نمایشگاه انفرادی نقاشی در گالری احسان 1395