سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، روز دهم بهمن آغاز و شامگاه 22 بهمن ماه 1397 و همزمان با سالگرد چهل سالگی انقلاب اسلامی به پایان رسید.
سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی در این جشنواره، به فیلم "23 نفر" اهداء شد و در مراسم اختتامیه، آزادگانی که این فیلم بر اساس زندگی آنان در اسارت ساخته شده است به همراه بازیگرانی که نقش آنان را بازی کرده بودند، روی سن حاضرحاضر شدند. همزمان با حضور آزادگان روی سن، حاضران در سالن آنان را ایستاده تشویق کردند. در ادامه یک سیمرغ بلورین نمادین نیز به دست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانم گوهر خیراندیش به نماینده این 23 آزاده اهداء گردید.
نقدی بر این فیلم را در زیر بخوانید:
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم: سوده موحدی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* مشخصات فیلم سینمایی "23 نفر"
کارگردان: مهدی جعفری ـ تهیه‌کننده: مجتبی فرآورده ـ نویسنده: مهدی جعفری (بر اساس کتاب های "آن بیست و سه نفر" و "ملا صالح") ـ موسیقی: آریا عظیمی نژاد ـ مدیر فیلم‌برداری: مرتضی قیدی ـ تدوین: میثم مولایی ـ طراح صحنه: کامیاب امین عشایری ـ طراح لباس: سارا سمیعی ـ جلوه‌های ویژه میدانی: محسن روزبهانی ـ جلوه‌های ویژه بصری جنگ: هادی اسلامی ـ جلوه‌های ویژه بصری بخش عراق: امیر سحرخیز ـ مدیر تولید: رضا زنجانیان ـ مشاوران: احمد یوسف‌زاده و محمد ساردوئی ـ صدابردار و صداگذار: بهمن اردلان و احمد اردلان ـ طراح چهره‌پردازی: عباس عباسی ـ مشاور رسانه‌ای: مهرداد معظمی ـ محصول: سازمان هنری رسانه‌ای اوج ـ بازیگران: سعید آلوعبادی، مجید پتکی، رضا نوری، عبدالحلیم تقلبی، حسین پوریده و...* داستان فیلم سینمایی "23 نفر"
این فیلم روایت گروهی از رزمندگان نوجوان ایرانی است که در جریان جنگ تحمیلی عراق و ایران، در سال ۱۳۶۱ و در عملیات بیت المقدس به اسارت نیروهای بعثی درآمدند. صدام پس از اینکه متوجه حضور این نوجوانان می شود، آنها را به کاخ خود دعوت می کند تا به نفع خود از حضور آنان سوء استفاده کند. پس از دیدار با صدام، برای آن بیست و سه نفر کنفرانسی ترتیب داده می شود و از آن ها می‌خواهند که اعتراف کنند که به اجبار حکومت ایران به جنگ واداشته شده‌اند؛ اعترافی که می‌توانست افکار عمومی جهانیان را بر علیه ایران تحریک کند و در جهت خواسته‌های رژیم بعث عراق تغییر دهد...خاطرات این گروه کم سن و سال ــ که بین ۱۳ تا ۱۷ سال سن داشتند ــ از دوران اسارت، در قالب کتاب "آن بیست و سه نفر" توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است که به همراه کتاب "ملا صالح" دستمایه ساخت این فیلم گردید.
* نقد فیلم سینمایی "23 نفر"
فیلم سینمایی "23 نفر"، روایتی کمتر دیده شده از دفاع مقدس و هشت ساله مردم قهرمان ایران است؛ داستان واقعی از رفتارها و عکس العمل نوجوانان رزمنده ایرانی در برابر خواسته های رژیم بعث عراق."23 نفر" حکایتی عجیب است که شاید در نگاه اول، قصه‌ای اغراق آمیز از اعتقادات و سرنوشت نوجوانان ایرانی به نظر رسد؛ اما برخلاف این تصور، روایتی واقعی و زیبا از اسطوره هایی است که تا انتهای جنگ و بعد از آن، حماسه خلق کردند و ماندند؛ خاطرات و رشادت های نوجوانان رزمنده ای است که مقاومت شرافتمندانه را ترجیح دادند و داستانی بزرگ خلق کردند.
در فیلم سینمایی "23 نفر" با فیلمنامه ای اقتباسی روبرو هستیم که سعی می کند به متن اصلی وفادار بماند؛ و موفق شده است که علاوه بر این، با تعلیق های روایی، یک فیلم خوب را به تصویر بکشد. اقتباس از آثار هنری و به خصوص مستندات تاریخی، نه تنها کار ساده و راحتی نیست؛ بلکه احتیاج به ذهنی خلاق و ایده پرداز دارد تا این اقتباس، بدرستی و اصولی انجام شده و اثرگذاری یک واقعه تاریخی را افزایش دهد.
قصه فیلم اقتباسی است از کتاب "آن بیست و سه نفر" خاطرات خودنوشت «احمد یوسف زاده» و کتاب "ملا صالح" خاطرات «ملا صالح قاری» به قلم «رضیه غبیشی». از این رو داستان با دو راوی و با صدای احمد یوسف زاده و ملاصالح قاری روایت می شود. احمد یوسف یکی از اسرای نوجوان است و ملاصالح قاری مترجم اسرا در زندان عراق که از قضا در دیدار نوجوانان اسیر با صدام حسین هم مترجم این گروه 23 نفره بود و بعد از آن نیز در حد توانش از اسرای ایرانی حمایت می کرد. وی در مدت زمانی که نوجوانان را از دیگر اسرای ایرانی جدا کرده بودند با آنها در یک جا زندگی می کرد و تلاش می نمود تا راه و چاه آن مرحله از حیات آنان را به آنان یاد دهد.
در نتیجه این اقباس خوب در فیلمنامه، ساختار و بیان فیلم "23 نفر" خوش ساخت در آمده و لحن مناسبی دارد. همچنین تصویربرداری خوب و طراحی صحنه حرفه ای و منطبق بر فضای داستان، در کنار بازی بسیار خوب نابازیگرانش، آن را تبدیل به فیلمی زیبا و تاثیرگذار کرده که کاراکترهایش با مخاطب ارتباط برقرار می کنند.
نقطه قوت دیگر فیلم، نوع روایت آن است. مهدی جعفری شیوه مستندگونه ای را برای روایت قصه اش انتخاب کرده که به جذابیت فیلم کمک کرده است. همچنین استفاده از تصاویر آرشیوی نه تنها این روایت را از یکدستی خارج نکرده است، بلکه آن را جذابتر نموده است؛ زیرا طرفداران ژانر دفاع مقدس از فیلم هایی که از تصاویر حقیقی و مستند استفاده می کنند استقبال بیشتری دارند.
گرچه زمان فیلم محدود است و هیچ فیلمسازی نمی تواند در آن به همه ابعاد آن دوران بپردازد، اما در همین مدت کم، کارگردان با تصویرسازی خوب از زیبایی های فطری و ایمانی این انسانها، به شرح حماسه ای واقعی می پردازد و آن برهه حساس از زندگی نوجوانان 13 تا 18 ساله اسیر که اسطوره هایی گمنام و حماسه ساز هستند را بخوبی نمایش داده است.
در کنار این نقاط مثبت، بزرگ ترین نقطه ضعف فیلم را می توان استفاده بیش از حد از طنزهای کلامی بچه های اسیر در صحنه های مختلف فیلم دانست. اوج این شوخی ها را در صحنه بازجویی مشاهده کردیم. جا داشت کارگردان به جای اغراق در شوخی های کلامی و طنزآلود عده ای اسیر که در آن شرایط سخت و بحرانی هیچ شناختی از وضعیت آتی خود ندارند، بیننده را بیشتر به ذهنیات و افکار درونی کاراکترهایش نزدیک می کرد تا به باورپذیری این کاراکترها کمک بیشتری شود.
سکانس پایانی فیلم، فوق العاده و قابل تحسین است. زمانی که این 23 نفر نوجوان (به جز یکی که از دنیا رفته) در سال 1397 جلوی در منزل ملا صالح قاری ایستاده‌اند و خود را معرفی می کنند؛ حسن ختام زیبا و کاملی برای صحنه های تاثیرگذار قبلی.