مشکل اصلی فیلم سینمایی "شنای پروانه" نمایش افراطی سیاهی و خشونت است؛ هر چند که صحنه های خشونت آمیز آن وام گرفته از سبک واقعگرای آن باشد. نمایش این مقدار سیاهی و تلخی جدا از خارج کردن فیلم از درام، تماشاگر را خسته و دلزده می کند. همچنین تکرار این میزان خشونت باعث می شود همه چیز عادی شود و در نهایت تأثیرگذاری روایت را به حداقل می رساند.
خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا/ سرویس هنر اسلامی:
سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، روز دوازهم بهمن 1398 آغاز شده و شامگاه روز 22 بهمن ماه و همزمان با چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی به پایان می رسد.
فیلم سینمایی "شنای پروانه" اولین تجربه کارگردانی «محمد کارت» در بخش نگاه نو سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد و به پدیده گنده لات ها - که در سال های اخیر به مدد فضای مجازی به مسأله ای عمومی تبدیل شده است - می پردازد.
نقدی بر این فیلم را در زیر بخوانید:
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم: سوده موحدی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* مشخصات فیلم سینمایی "شنای پروانه"
کارگردان: محمد کارت - تهیه‌کننده: رسول صدرعاملی - نویسندگان: محمد کارت، حسین دوماری و پدرام پورامیری - موسیقی: مسعود سخاوت‌دوست - فیلم‌برداری: سامان لطفیان - تدوین: اسماعیل علیزاده - بازیگران: جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، علی شادمان، مه‌لقا باقری، مهدی حسینی‌نیا، ایمان صفا، ناهید مسلمی، نادر شهسواری، آبان عسکری، پانته‌آ بهرام، علیرضا داوودنژاد و ...
* داستان فیلم سینمایی "شنای پروانه"
قصه فیلم سینمایی "شنای پروانه" این فیلم داستان جزئیاتی از سبک زندگی گنده لات های شروری است که بعضا در گذشته از آنها به عنوان قهرمان یاد می شده است. داستان قصه حول روابط عجیب آنان بایکدیگر می چرخد که برخی‌شان اصطلاحاً لوتی هستند و برخی دیگر شرور و خلافکار. در این میان، اتفاقی ناموسی، قهرمان و ضد قهرمان قصه (با بازی جواد عزتی و امیر آقایی) را به چالش می‌کشاند...
* نقد فیلم سینمایی "شنای پروانه"
«محمد کارت» کارگردان جوان سینمای ایران در اولین تجربه فیلم بلند سینمایی اش سراغ گنده لات های جنوب شهر رفته و با فیلم "شنای پروانه"، اثری در ژانر اجتماعی، در سی و هشتمین جشنواره فجر حضور یافته است.
"شنای پروانه" نگاه متفاوت کارگردان و چشم انداز عمیقی از وضعیت مغشوش گنده لات ها و مرام و مسلک آنها ارائه می دهد. او می خواهد این مرام و مسلک را ادعایی باطل و دروغین معرفی کند؛ بر خلاف آنچه گاهی در فرهنگ عامه از آنان حکایت می شود و این جماعت شرور را به عنوان "قهرمان" جا می اندازد!
"شنای پروانه" یک فیلم قهرمان محور است با سناریویی پر فراز و نشیب که از قوانین سینمای کلاسیک تبعیت می کند و سعی دارد اینگونه تماشاگران را تحت تأثیر قرار دهد. فیلم یک تریلر معمایی است که می خواهد داستان بگوید؛ پس بدون اتلاف وقت و بسیار سریع حول یک آسیب اجتماعی شکل می گیرد.
فیلم "شنای پروانه" درباره مسائلی از بافت "پسا جنوب شهریِ جامعه" است؛ بخشی که قطعاً برای خیلی از مردم آشنا نیست. کارگردان در صدد است بیننده را با جهان این طبقه اجتماعی آشنا کند. فیلم یک نگاه آنتروبیولوژیک یا مردم شناسانه از خرده فرهنگ لات ها را روایت می کند. کارگردان در طراحی و بیان انگیزه و تقابل شخصیتها درست جلو رفته است. شرایط و موقعیت شخصیت های داستان رفته رفته سخت تر و پیچیده تر می شود. داستان فیلم به واسطه حوادث تازه و افشای اطلاعات و رمز و رازها حرکتی پیش رونده دارد که در نهایت فیلم را به ساختاری خوب و جذاب می رساند.
فیلم بسیار خوب شروع می شود، با یک سکانس ترس و اضطراب! زنی به نام «پروانه» که فیلمی از او در فضای مجازی منتشر شده، وحشت زده و بی پناه از عکس العمل شوهر تلاش می کند تا راه نجات پیدا کند. در ادامه همسر پروانه که یکی از گنده لات های شرور جنوب شهر است را می بینیم که به همراه لات های هم محله ای در حال به هم ریختن شهر است... خیلی زود تکلیف قصه روشن می شود و حادثه اتفاق می افتد!!
حرکات دوربین به خوبی در خدمت محتوای فیلم است و از فیلم بیرون نمی زند. دوربین به القاء حس فیلم کمک زیادی کرد و به خوبی اضطراب و تنش را به مخاطب القاء می کند.
بازی ها تحسین برانگیز هستند و جنس بازی های فیلم با وجود ترکیب حضور بازیگران حرفه ای و غیر حرفه ای خوب است. «جواد عزتی» در نقش حجت، کاراکتر نقش اول، بازی بسیار خوبی را ایفا می کند. بازی کوتاه اما تأثیرگذار «طناز طباطبایی» در نقش پروانه و «امیر آقایی» در نقش هاشم و «پانته آ بهرام» در نقش زنی قمارخانه دار از جمله عوامل موفقیت فیلم هستند. کاراکتر هاشم به عنوان سردسته گنده لات ها خوب از کار درآمده است. البته نه تنها هاشم بلکه بازیگردانی کلیت لات های جنوب شهری فیلم خوب و درست در آمده اند.
اما نقطه ضعف اصلی داستان به شخصیت پردازی کاراکتر اصلی برمی گردد. نمودار درستی از شخصیت «حجت» برای یافتن حقیقت نداریم. حجت که اهل خانواده است و دنبال دعوا و لات بازی نیست (همچنان که در ابتدای فیلم در برابر سیلی ناحقی که می خورد خشم خود را فرو می برد) را می بینیم که در میانه راه برای پیدا کردن مقصر اصلی به چه اندازه به خشونت دست می زند! البته بازی بسیار خوب و زیرپوستی کاراکتر اصلی در کنار بکارگیری عناصر آب و آتش برای نمایش و تصویرسازی حالات روحی حجت، کمک زیادی به باورکننده شدن این نقش می کند؛ اما کافی نیست. کارگردان می توانست با پردازش عمیق تر شخصیت حجت، مخاطب را بیشتر با او همراه سازد.
در مجموع می توان گفت فیلم سینمایی "شنای پروانه" از حرکت داستانی خوبی برخوردار است. اما مشکل محمد کارت، نمایش این میزان سیاهی و خشونت است؛ هر چند که صحنه های خشونت آمیز آن وام گرفته از سبک واقعگرای آن باشد. نمایش این مقدار سیاهی و تلخی جدا از خارج کردن فیلم از درام، تماشاگر را خسته و دلزده می کند. همچنین تکرار این میزان خشونت باعث می شود همه چیز عادی شود و در نهایت تأثیرگذاری روایت را به حداقل می رساند.
فیلم از لحاظ بصری و اجرایی در نشان دادن تلخی، یادآور فیلم های "ابد و یک روز" و "متری شیش و نیم" اثر «سعید روستایی» و "مغزهای کوچک زنگ زده" ساخته «هومن سیدی» است. با نگاهی به فیلم های چند سال اخیر، به نظر می رسد ساخت فیلم های تلخ و سیاه در میان فیلمسازان جوان تبدیل به یک نوع اپیدمی شده است! ساخت فیلم هایی به این شیوه ( البته با سیاهی و تلخی کمتر) اصلاً بد نیست و برای شناخت واقعیات جامعه لازم است، اما نباید به یک اپیدمی تبدیل شود. گیشه موفق و ضمانت اکران فیلم بعدی صاحب اثر نمی تواند دلیل قانع کننده ای برای ساخت این نوع فیلم ها باشد.
فیلم "شنای پروانه" از منظر درام راضی کننده است. کارگردان با یک پایان بندی درست و هوشمندانه، از نظم قانونی برای پیشبرد اهداف خود استفاده می کند که "عادلانه" نیز به نظر می رسد.