«احمد ناطقی» در سال 1337 در جنوب تهران متولد شد. وی فارغ التحصیل رشته کارگردانی از دانشکده هنرهای زيبای دانشگاه تهران است و در سال 1382 نیز موفق به دريافت درجه دکترای هنری گرديده است.
او عکاسی را از دهه پنجاه در دوره نوجوانی آغاز و در سالهای 1357 تا 1361 به صورت آماتور از وقايع انقلاب اسلامی ايران و جنگ تحمیلی عکاسی کرد.
از سال 1362 به عنوان رئیس اداره عکس خبرگزاری جمهوری اسلامی - ایرنا، عکاسی حرفه‌ای را آغاز نمود و در طول دوران دفاع مقدس و جنگ 8 ساله ايران و عراق به عنوان يکی از عکاسان مشهور جنگ، آثار زيادی را به ثبت رساند.
احمد ناطقی در سال 1369 وارد حوزه هنری شد و "جشنواره بین المللی عکس کودک و نوجوان را پايه‌گذاری" نمود و 7 دوره دبیر اين جشنواره بود.
او طراح اصلی و بنیانگذار "خانه عکاسان ایران" و "انجمن عکاسان فردا" است. وی تا پائیز 1384 نیز مديريت خانه عکاسان ايران و عضويت شورای ارزشیابی هنرمندان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برعهده داشت.
ناطقی در سال 1379 اولین نمايشگاه انفرادی خود را با مو ضوع مستند اجتماعی با عنوان "تولد در زندان" برپا کرد که کتاب آن با همین عنوان توسط خانه عکاسان ايران، چاپ و منتشر شد.
پس از آن کتابی فاخر و نفیس از کنگره‌ی بزرگ اسلام «حج» در عربستان را به نام "مشقِ عشق" منتشر کرد. اين مجموعه به زعم بسیاری از کارشناسان فرهنگی و هنری به عنوان اثری بی‌نظیر و بی‌بديل در عکاسی حج به شمار می‌آيد .
از او اثر فاخر ديگری که تصاوير نمايش سوئیت سمفونی اجرا شده در تالار وحدت است، باعنوان "رسول عشق و اميد" به چاپ رسیده است.
آخرين نمايشگاه وی به صورت خیابان، بديع و شگفت انگیز 21 سال پس از فاجعه حلبچه در سال 2009 میلادی در همان محل وقوع حادثه برگزار گرديد که با استقبال و شگفتی اهالی حلبچه و رسانه‌ها مواجه شد.
وی پس از برگزاری نمايشگاه در حلبچه، به مدت دوسال در جستجوی افراد زنده درتصاويرش بود؛ وی سرانجام با يافتن 7 تیم از افرادی که در مشهورترين عکس‌هايش ديده می‌شدند، عکس‌هایی از آنان تهیه کرد و مجموعه عکسهای فاجعه حتبچه را به همراه تصاوير نمايشگاه خیابانی و عکسهای مقايسه‌ای، در مجموعه ای باعنوان "صدای سکوت" با سه زبان کردی فارسی و انگلیسی به چاپ رساند.
وی معتقد است عکاسی مستند اجتماعی از مهمترين شاخه‌های عکاسی است که نقش بسزائی در تحولات اجتماعی دارد.
استاد احمد ناطقی در سال 1385 به عنوان چهره ماندگار جنگ شناخته و موفق به دريافت "تنديس ايثار و شجاعت" گرديد. در سال 1388 نیز نشان عالی هنرهای تجسمی ایران را دريافت کرد.
هم اکنون و به مناسبت موسم حج 1441 ق. (1399 ش. - 2020 م.) نمایشگاه عکس مناسک حج با عنوان "مشق عشق" در برج آزادی تهران در حال برگزاری است. این نمایشگاه، گزیده ای از آثار کتاب "مشق عشق" است که کارشناسان و صاحبنظران حوزه فرهنگ و هنر - همچون قباد شیوا، کمال تبریزی، استاد آیت الهی، آیدین آغداشلو، اکبرعالمی، سیف الله صمدیان و... نظراتشان را در مورد این کتاب و تصاویر آن مکتوب کرده اند.
این نمایشگاه که روز چهارشنبه 9 مرداد 1399 با حضور «احمد ناطقی»، «داریوش ارجمند»، «مهرزمان فخار مقدم» و نیز «مهدی افضلی» مدیرعامل و تعدادی از مدیران بنیاد رودکی به همراه «سید عباس عظیمی» رییس برج - موزه آزادی و جمعی از هنرمندان و هنردوستان افتتاح شد تا 19 مرداد (عید قربان تا عید غدیر) از ساعت 9 صبح تا 16 پذیرای مردم عزیز است.
"روابط عمومی مجموعه فرهنگی هنری برج - موزه آزادی" به بهانه برگزاری نمایشگاه عکس "مشق عشق" در این برج، مصاحبه ای با دکتر احمد ناطقی پیشکسوت عکاسی انجام داده است. ضمن دعوت از عاشقان حرم امن الهی و هنردوستان به بازدید از نمایشگاه مشق عشق، توجه علاقمندان را به این گفتگو جلب می کنیم:
ـــ ما شما را بیشتر به عنوان عکاس جبهه و جنگ به ویژه عکاس جنایات شیمیایی صدام در حلبچه و ... می شناسیم، چی شد که به فکر عکاسی از مناسک حج افتادید؟
ـــ البته من عکاس مستند اجتماعی هستم و این شاخه از عکاسی در برگیرنده بخش‌های اعظمی از موضوعات عکاسی است. حالا اینکه به عنوان عکاس جنگ شناخته شده‌ام دلایلی مختلفی داره اول اینکه موضوع دفاع مقدس، موضوعی مهم و در یک دوره 8 ساله بوده ضمن اینکه بمباران شیمیائی حلبچه به عنوان بزرگترین فاجعه قرن اخیر به شمار می‌آید و منحصر به فرد ترین عکسهای این فاجعه توسط من ثبت شده؛ ثانیا به لطف متولیان غیر فرهنگی! عکاسی مستند اجتماعی با وجود کارکردهای مهم در ایران از جایگاه خاصی برخوردار نیست.
من در حوزه های مختلف اعم از سیاسی و اجتماعی و همچنین مستند انتقادی کار کرده و به غیر از کتاب حج که به زعم کارشناسان به عنوان فاخرترین کتاب در این حوزه به شمار می‌آید، کتاب چاپ شده‌ای با عنوان تولد در زندان که نقد مدرنیته می باشد دارم، همچنین مجموعه ای از یک اثر موسیقیائی، نمایشی کار مشترک استاد چکنواریان و سید مهدی شجاعی را عکاسی کرده و به چاپ رسانده‌ام، یکی از مهمترین آثار من کتاب نقش عشق مرتبط با عتبات، عزاداری‌ها ، مراسم و تمام موضوعات مرتبط به قیام ابا عبدالله الحسین (ع) هست که قریب به 6 سال است که همچون کتاب آثار دفاع مقدس، آماده چاپ و در انتظار حمایت کننده مالی در حال خاک خوردن است و هیچ متولی فرهنگی حاضر به حمایت و پشتیبانی نیست.
و به همین دلیل در حال حاضر انگیزه‌ای برای آماده‌سازی بیش از 10 موضوع دیگر از آثارم را برای چاپ ندارم.
ـــ عکاسی از مسجد الحرام و سایر اماکن به دلیل ممنوعیت کار آسانی نیست و چه بسا احتمال بازداشت و برخوردهای قضایی را به همراه خواهد داشت، چگونه موفق به اینکار شدید؟
ـــ از آنجائی که از سخت گیری‌های عکاسی در سرزمین وحی مطلع بودم و بعثه مقام معظم رهبری هم به دلایل متعدد امکان دادن مجوز و حمایت نداشت، قبل از سفر مدتها برای عکاسی در اماکن مختلف طراحی و نقشه کشی کردم، هرچند که اکثر این طرحها در موقعیت موجود عملیاتی نبود. در عین حال، قریب به 40 روز کار شبانه روزی، حدودا 16 ساعت در روز، با لطف و عنایت حضرت حق، موفق به ثبت بیش از 15هزار عکس از مراسم و اماکان و جزئیات مربوط به آن شدم.
ـــ اصولا موافق ممنوعیت عکاسی از اماکن مقدس هستید؟
ـــ حفظ حرمت اماکن مقدس و جلوگیری از شرایطی که این اماکن را تبدیل به تفریحگاه و تفرجگاه و محلی برای گرفتن عکسهای یادگاری و امثالهم بکند امری است بدیهی؛ اما موضوع تأسف برانگیز و عجیب، بیگانگی و ناآگاهی متولیان بی فرهنگ، خصوصا در کشور خودمان است! ایشان با عدم شناخت از قدرت عکسها و تصاویر در انتقال مفاهیم اعتقادی، تأثیر در امورات اجتماعی و تحول در نگرش‌ها، تاکنون موانعی زیادی را ایجاد کرده اند که حاصل آن فقر و بضاعت ناچیز ما در نشر آثاری فاخر در این زمینه می باشد.
ـــ شما با این سماجتی که برای این مجموعه به خرج داده‌اید و به قولی جانتان را کف دست گذاشته اید ، چرا در ایران از حرم مطهر امام رضا (ع) چنین کار مشابهی انجام نداده اید؟
ـــ با کمال تأسف همانطور که در بالا اشاره شد، متولیان آستان قدس با انحصار طلبی تام و تمام و نگاهی تک بعدی، بیشتر این امکان رو برای مجموعه های مرتبط با خودشان و یا سفارش‌شدگان خاص مهیا می‌کنند و البته هراز گاهی برای فرار از متهم شدن به انحصارطلبی، به طور نمایشی برای عده‌ای از هنرمندان امکانی فراهم می‌کنند که محدودیت‌های آن قابل قیاس با همکاران خودشان نیست و موقعیت و امکان آنان با خیل عظیم موبایل به دستان آن هم با کیفیت‌های بالا در دست عموم، تفاوت زیادی ندارد. [*]
من قریب به 15 سال است که از هرطریقی که در تصور شما بگنجد، با ارتباط با تمام مسئولین مرتبط با آستان قدس تلاش کرده‌ام تا بتوانم با کاری مستمر، آثاری را برای نشر یک کتاب فاخر ثبت کنم؛ اما به جز پاره کردن کفش‌های آهنی نصیبی دیگر نداشته ام.
ـــ از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری برج آزادی مطلع بودید؟ قبلا هم در این مجموعه کار نمایشگاهی داشته‌اید؟
ـــ بله من مجموعه برج آزادی و ظرفیت‌های آن را از قبل از انقلاب می‌شناسم. اما با کمال تأسف موقعیت مکانی مجموعه‌ای با این ظرفیت و اهمیت همواره تحت شعاع مباحث غیر فرهنگی، مدیریت های نا به سامان و دعواهای غیرمرتبط با فرهنگ هنر بوده است؛ کما اینکه ساده ترین امکان یعنی ایجاد شرایط سهل، آسان و بی‌خطر برای مخاطبین ممکن و موجود نیست و مردم برای بازدید از نمایشگاه و امکانات این مجموعه می بایست از میان انبوه وسایل نقلیه سبک و سنگین میدان آزادی عبور کرده تا به محل مورد نظر برسند و این معضل به طور قطع و یقین بازدید کنندگان را از مراجعه منصرف و به تبع آن هنرمندان را هم از برپایی نمایشگاه پشیمان خواهد کرد.
ـــ در پایان اگر نکته ای قابل طرح هست بفرمایید؟
ـــ در شرایط فعلی که دنیا درگیر کرونا است و حج تعطیل شده، این نمایشگاه برای کسانی که پیش از این مشرف شده اند طعم مرور احساسهای معنوی لذتبخش را دارد و برای کسانی که تا کنون قدم در این کنگره عظیم نگذاشته‌اند ان شاء الله فتح بابی است برای تشرف.
من برپایی این نمایشگاه که قریب به 17 سال از زمان عکاسی آن می گذرد را مدیون مدیریت مدبرانه جناب آقای «عظیمی» می دانم که برخلاف رفتارهای طلبکارانه و غیر اصولی بسیاری از مدیران در حوزه هنر با هنرمندان، ایشان ضمن تکریم و احترام به هنرمند و رعایت اخلاق، با دستان خالی، موضوع برپائی نمایشگاه را با تلاش فراوان و خالصانه پیگیری کردند.